Երևանի Խնկո Ապոր անվան գրադարանի շենքում սովորականի նման հյուրընկալվել էի իմ վաղեմի մտերիմ Ռոմեն Կոզմոյանին: «Մուղնի» հրատարակչության հիմնադիրը ուրիշ հյուրեր էլ ուներ: Խոսք բացվեց նոր հրատարակված գրքերի մասին: Փորձեցի կիսել տպավոևություններս հանրաճանաչ գրող, լրագրող, ռադիոեթերի տասնամյակների մշակ Կլարա Թերզյանի 90-ամյակին նվիրված Լուսյա Մեհրաբյանի «Լույսով ողողված կյանք» /«Հայաստան» հրատարակչություն, 2019թ./ տարաբնույթ խորհրդածությունների մղող համահավաքակնարկների, զրույցների ժողովածուի մասին: Ավարտում էի խոսքս, երբ Կոզմոյանը գրասեղանից վերցրեց ու ինձ մեկնեց Կլարա Թերզյանի նույն հրատարակչության կողմից նույն տարում հրատարակված «Ժպտացող պատերով տունը» գիրքը՝ նրա 21-րդ գիրքը: Այն կարդալուց հետո չկարողացա չտրվել խոհերս ընթերցողի հետ կիսելու գայքակղությանը:
… Պատմվածքաներ, արձակ բանաստեղծություններ, մանրապատումներ, Էսսեներ, ակնարկներ, որ ծնվել են գրողի պատկառելի տարիքում, բայց բացում են մանկության և պատանեկության գաղտնիքներ, նեղ անձնական նկարագրություններիցհասնում խոհափիլիսոփայական մեկնաբանություններ ու եզրահանգումներ, բարձրանում ու հասնում երևելիների հոգեաշխարհ: «Անսկիզբ վերադարձ» խորագրի ներքո պատմվածքների փունջը ներկայացնում է մանկության առօրյան, մի սերնդի հավաքական պատմություն: Փշածաղկի բույրը սեր է, ոչ լիակազմ ընտանիքը իր դրաման ունի, մայրը զավակի համար իր քայլն է անում ու վտանգում իրեն: Գեներալի դուստր Արմինեն երանի է տալիս Սոնային՝ ով հայր չունի: Գրքի վերնագիրը դարձած «Ժպտացող պատերով տունը» պատմվածքում ընտանեական երջանկություն կա, եղածով բավարարվելու և ուրախ ապրելու բանաձև և կորստի անդառնալի ցավ: Այստեղ նաև կյանքի շարունակելիության գիտակցումը կա: Ժողովածուի 2-րդ, որ վերնագրված է «Ակնթարթներ» և 3-րդ՝«Կարոտի հույզեր» բաժիններում հեղինակը խորհում է ճարտարապետ Լևոն Թոքմաջյանի հետ, հանրաճանաչ Գագիկ Գինոսյանը օգնում է վերադառնալ ազգային ակունքներին, Կլարա Թերզյանը իր օրագրից մի էջ է հանրայնացնում, հետո էլ օգնում է, որ հասկանանք.«Ծննդյան տարեդարձը» ամենևին էլ ճոխ սեղանը և ուտել խմելը չէ: Նա նաև բարձրաձայնում է «Կեցցե՛ք ուջանցիներ», որ կանգնեցրել եք Անդրանիկ Զարավարի հուշարձանը:
Հաջորդ՝«Թավշյա ձայներ» բաժինը ամենևին էլ հեղափոխության մասին չէ: Այստեղ այն մասին է, որ ձյունը միշտ իր գեղեցկությունը ունի, արևը լսում է, պարը ոգի ունի…
Երիտասարդ այրի կինը գոտեպնդվում է դստեր «Ես որբուկ չեմ, ես մամա ունեմ» խոսքով (ժամանակին ինձ հարազատ է եղել այս վիճակը ու կարդալիս աչքերս թրջվեցին):
Աշխատությունը եզրափակվում է հեղինակի «Բյուրակն» ռադիոհաղորդումների հեղինակային ծրագրից ընտրված «Դիմանկարների պատկերացրահից» հարցազրույցներով:
Հայ երգի արահետներով ընթերցողը քայլում է Կոմիտաս վարդապետի հետ, Մարութա սարի կածաններով Մուշեղ Գալշոյանի խոհերն է տանում: Երվանդ Մանարյանը բարձրաձայնում է «Թատրոնը մեր կյանքի հայելին է», հետո նույնը պիտի Սոս Սարգսյանը կրկնի, կամ թե«կնիքի»…
Ժամանակակիցների հուշերում ընթերցողին է ներկայանում Հայ թատրոնի երախտավոր Հայկուհի Գարագաշը: Գաղտնիքներ են բացում նաև Ռուբեն Զարյանը, Ռոմիկ Սարդարյանը, Արմեն Հովհաննիսյանը, Դորի Ամիրբեկյանը, …:
Վերջում աշխարտի 8-րդ հրաշալիքն է: Գուցե մի քանիսն են դրանք, բայց առաջին տեղերից մեկում միկրոմանրաքանդակի աշխարհահռչակ վարպետ Էդվարդ Տեր-Ղազարյանի աշխատանքներն են:
Կլարա Թերզյանի միտքն ու գրիչը մեզ են ներկայացնում հույսով և լույսով ողողված իրականությունը, ապագային միտված անթեղված սիրով պարուրված մեր առօրյան:
Նրա 21-րդ գիրքը, նաև Լուսյա Մեհրաբյանի վերը հիշատակված աշխատությունը լավ նվեր են իր 90-ամյակին, նաև նրա ընթերցողին:
Եկեք միանանք հոբելյանի առթիվ հնչած բոլոր շնորհավորանքներին և անհամբերությամբ սպասենք նրա 22-րդին:
Վաղարշակ Ղորխմազյան
