Սահմանադրական բարեփոխումները մշակելիս հաշվի կառնվի միջազգային փորձը՝ մեր իրականության վրա պրոյեկտավորմամբ։
Բարեփոխումների քննարկման ժամանակ այս մասին ասաց սահմանադրական բարեփոխումների հանձնաժողովի ղեկավար Եղիշե Կիրակոսյանը: Քննարկումը տեղի ունեցավ առցանց ձեւաչափով: Սա հանրային երկրորդ քննարկումն է, որի հիմնական նպատակը հանձնաժողովի կողմից իրականացված աշխատանքներին ծանոթանալն է:
Բարեփոխումների գործընթացի հիմնական սկզբունքներն են թափանցիկությունը, մասնակցությունը, ներառականությունը: Նախատեսված է վեց փուլ, նախապատրաստական փուլն արդեն անցել է: Ինչպես շեշտեց Կիրակոսյանը, շատ կարեւոր է ոչ մեկուսացված տեքստ պատրաստել, այն չի արտացոլում օրենքի գերակայության գաղափարախոսությունը, եւ, հետեւաբար, կուղեկցվի հանրային քննարկումներով: Քանի որ մենք խոսում ենք քաղաքացիների եւ պետության միջեւ օրգանական կապի վերականգնման մասին, գործիքակազմը պետք է սոցհարցումներ եւ նմանատիպ այլ ուսումնասիրություններ ընդգրկի: Փորձագիտական աշխատանքներ կիրականացվեն, այդ թվում՝ միջազգային փորձագետների մասնակցությամբ:
Եղիշե Կիրակոսյանը հակիրճ ներկայացրեց հանձնաժողովի աշխատանքը, քննարկեց հատվածները եւ խնդիրները: Նրա խոսքով՝ հանձնաժողովի անդամները որոշ հարցերի շուրջ համաձայնության եկել են, որոշների շուրջ՝ ոչ։ Սա նորմալ աշխատանքային գործընթաց է, շեշտեց նա՝ հավելելով, որ կան սկզբունքորեն նոր առաջարկներ, օրինակ՝ ազգային ժառանգության արժեքների պաշտպանության վերաբերյալ դրույթ մտցնելու առաջարկը։ Առաջարկ կար քննարկել միջազգային փաստաթղթերի դասակարգումը, նշվել է միջազգային եւ ներքին օրենսդրության միջեւ հարաբերությունների կարգավորման ոլորտում օրենսդրական բացը վերացնելու անհրաժեշտությունը:
Շատերին հետաքրքրող հարց է դատական համակարգի զարգացումը: Ի թիվս այլ հարցերի, ներկայացված է բարձրագույն դատական մարմինների միավորման հայեցակարգը: Այս ոլորտում բարեփոխումների հայեցակարգը գնահատելու համար հայկական կողմն արդեն դիմել է միջազգային փորձագետներին: Ներկայացված է արդարադատության իրականացման գործում մարդկանց ուղղակի մասնակցության գաղափարը, այս մոդելը դեռ պետք է քննարկվի: Հայ հասարակության իրականության մեջ սա հղի է ռիսկերով, մենք բոլորս դա հասկանում ենք, նշեց հանձնաժողովի ղեկավարը:
Առանձին քննարկվել է դատախազության եւ քննչական մարմինների հետ կապված հայեցակարգը: Շեշտադրումներ են արվել դատախազության անկախության սահմանադրական երաշխիքների, քննչական մարմինների անկախության ամրապնդման վրա։
«Հիմնական հարցերից մեկը կառավարման ձեւի ընտրությունն է՝ արդյո՞ք այն կմնա այնպես, ինչպես կա, թե մտածում ենք փոփոխության մասին: Սա այն եզակի հարցերից մեկն է, որի շուրջ լիարժեք փոխհամաձայնություն է եղել: Շարունակում ենք մնալ խորհրդարանական կառավարման տրամաբանության մեջ»,- հայտարարել է Եղիշե Կիրակոսյանը:
