Ընդդիմության կողմից առաջարկվող վարկային համաներումն անտանելի բեռ կլինի Հայաստանի բանկերի համար: Սեպտեմբերի 24-ին Ազգային ժողովի նիստերի դահլիճում «Վարկերի եւ ժամկետանց այլ պարտավորությունների նկատմամբ տույժերի, տուգանքների եւ վարկային տոկոսադրույքների կիրառման, դրանց համաներման եւ այլ վարկային հիմնախնդիրները ՀՀ բանկային համակարգում» թեմայով լսումների ժամանակ ասաց ՀՀ կենտրոնական բանկի փոխնախագահ Ներսես Երիցյանը:
Նրա խոսքով` անհրաժեշտ է այս խնդրի այլ լուծում գտնել: Մասնավորապես, նա հիշեցրեց, որ բանկային համակարգը վարկերի եւ ավանդների հավասարակշռությունն է: «Ներել վարկերը նշանակում է ստիպել բանկերին հրաժարվել տոկոսային եկամուտներից: Սակայն այդ եկամտից վճարվում են ավանդների տոկոսները: Ուստի անհրաժեշտ է նաեւ ավանդատուներին հարցնել` արդյո՞ ք նրանք համաձայն են հրաժարվել իրենց ավանդների տոկոսներից»,- ասաց ԿԲ փոխնախագահը:
Նա նաեւ հայտնեց, որ 2019-ին բանկերն իրենց ավանդատուներին 140 միլիարդ դրամ են վճարել կամ` ՀՆԱ-ի 2.5 տոկոսը:
Ըստ Երիցյանի` վարկային համաներումները կարող են փոխել փոխառուների մտածելակերպը ոչ դեպի լավը. նրանք չեն վճարելու` մտածելով, որ հետո նորից կներվեն: Պաշտոնյան հիշեցրես, որ մի քանի տարի առաջ, երբ բանկերը ներում էին տույժերն եւ տուգանքները ժամկետանց վարկերի դիմաց, ներված վարկառուների ավելի քան 50 տոկոսը որոշ ժամանակ անց կրկին հայտնվել էր նույն իրավիճակում: «Ստացվում է, որ բարեխիղճ վճարողները չեն խրախուսվում: Մինչդեռ նրանք շատ ավելին են, քան անբարեխիղճները: Նրանց առնվազն 93 տոկոսը բարեխղճորեն կատարում է իր վարկային պարտավորությունները: Համավարակի ընթացքում խնդրահարույց վարկերի տեսակարար կշիռն աճել է ընդամենը 1 տոկոսով»,- նշեց Ներսես Երիցյանը:
Ինչպես նշեց Կենտրոնական բանկի փոխնախագահը, վճարումները հետաձգելով, բանկերը հրաժարվեցին իրենց եկամուտներից, բայց, այնուամենայնիվ, շարունակեցին գումար վճարել ավանդատուներին: Բանկերն իրենց վրա վերցրեցին դրա հետ կապված բոլոր դժվարությունները` առանց պետության կողմից որեւէ աջակցության: «Եթե մենք պահանջում ենք, որպեսզի բանկերը անընդհատ ներեն պարտքերը, ապա նույն հաջողությամբ կարող ենք պահանջել, որպեսզի խանութներն առանց գումարի մթերք բաժանեն»,- ասաց պաշտոնյան:
Կենտրոնական բանկի փոխնախագահը նաեւ հավելեց, որ եթե վարկային արձակուրդ հայտարարվի, բանկերը շատ զգույշ կլինեն նոր հաճախորդներին վարկեր տրամադրելու հարցում` վմտավախություն ունենալով, որ նրանց նկատմամբ համաներում կհայտարարվի: Ուստի վարկերը ներելու փոխարեն ՀՀ կենտրոնական բանկը սկսեց պատասխանատու վարկավորման հայեցակարգ մշակել: Կենտրոնական բանկը, մասնավորապես, մի շարք օրենսդրական փոփոխություն է առաջարկել, որոնք կխստացնեն վարկերի տրամադրումն առանց վարկային պատմության եւ եկամտի աղբյուրների քաղաքացիներին:
