f

Անկախ

Asia Times (Հոնկոնգ). Ռուսաստանը գուցե շուտով փորձի Հայաստանում վարչակարգի փոփոխություն իրականացնել


Հեղինակը՝ Սթիվեն Բրայենը (Stephen Bryen),  կարծում է, որ Հայաստանի վարչապետ Փաշինյանը կարող է զրկվել պաշտոնից, եթե Մոսկվան որոշի, որ իր շահերը վտանգված են Լեռնային Ղարաբաղի կոնֆլիկտում Թուրքիայի մասնակցության հետևանքով: Ըստ նրա՝ Պուտինի՝ Թուրքիայում քաղաքական պլացդարմի ամրապնդման նախաձեռնությունը հակառակ արդյունք է տվել, այսօր Թուրքիան Ռուսաստանի համար ավելի մեծ թշնամի է, քան ԱՄՆ-ն կամ ՆԱՏՕ-ն:

Ռուսաստանին ավելի ու ավելի քիչ ընտրության հնարավորություններ են մնում Լեռնային Ղարաբաղի պատերազմում: Թեև նա կարողացավ ապացուցել, որ իր «Կրասուխա-4» ռադիոէլեկտրոնային ճնշման համալիրի ռադարները ունակ են խփելու թուրքական Bayraktar անօդաչուները, այդ «հաղթանակը» չի փոխում այն փաստը, որ Ռուսաստանը պարտվում է Թուրքիային և պարտվում է մեծ հաշվով ռազմի դաշտում, որտեղ միջնորդավորված խաղացողներ են գործում:

Դա օգնում է բացատրելու այն հանգամանքը, թե ինչու ռուսները հոկտեմբերի 25-ին գրոհեցին Թուրքիայի հովանավորյալ «ապստամբների» (իմա՝ արմատական իսլամիստների) վարժական ճամբարը Սիրիայի Իդլիբում: Ռուսաստանը ցուցադրաբար հզոր ազդանշան տվեց թուրքերին, որոնք խնդիրներ են ստեղծում Ռուսաստանի համար Սիրիայում, Լիբիայում, Հայաստանում և այլ վայրերում:

Լեռնային Ղարաբաղի հողում Ադրբեջանի՝ Թուրքիայի կողմից հովանավորվող զինված ուժերը, ինչպես նաև Թուրքիայից բերված արմատական տրամադրված սիրիական վարձկանները շարժվում են Լաչին քաղաքի ուղղությամբ:

Եթե ադրբեջանական ուժերը հաջողության հասնեն եկող շաբաթ կամ մոտ այդ ընթացքում և գրավեն այդ քաղաքը, ապա կփակվի Ստեփանակերտ՝ մեկուսացած Լեռնային Ղարաբաղի մայրաքաղաք տանող ճանապարհը: Եթե Ստեփանակերտը կտրվի, Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի զինված ուժերը կհայտնվեն ծուղակում, նրանք կզրկվեն մատակարարումից և ամրանալու հույսից կզրկվեն:

Այդ իսկ պատճառով հուսահատ հայերն ազատեցին իրենց սահմանապահ զորքերի հրամանատար Վաղինակ Սարգսյանին, երբ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը պահանջեց նրա հրաժարականը Հայաստանի հարաճուն կորուստների պատճառով: Հայաստանը ազատեց նաև գեներալ-մայոր Հովհաննես Կարումյանին՝ Ազգային անվտանգության ծառայության հակահետախուզության վարչության ղեկավարին:

Երկու շաբաթ առաջ՝ հոկտեմբերի 8-ին, Փաշինյանը կտրուկ քննադատության տակ առավ նաև Արգիշտի Քյարամյանին՝ Հայաստանի հետախուզական ծառայության ղեկավարին, այնուհետև ազատեց նրան: Բացի այդ, հոկտեմբերի 26-ին ծանր վիրավորվեց Արցախի (Լեռնային Ղարաբաղի) պաշտպանոթյան բանակի հրամանատարը, և դա մեծ կորուստ է Հայաստանի համար:

Դեռևս պարզ չէ՝ կընկնի Ստեփանակերտը, թե ոչ, բայց եթե դա տեղի ունենա, ապա կհանգեցնի Հայաստանի կողմից վերահսկվող Լեռնային Ղարաբաղի լիակատար կոլապսի: Ըստ ամենայնի՝ այնտեղ ապրող հայերը (այդ տարածաշրջանի բնակչությունը կազմում է 150 հազար մարդ՝ գերազանցապես հայեր) ստիպված կլինեն լքել այդ տարածքը և գնալ Հայաստան:

Այս ամենը խոսում է Հայաստանում իշխանության փոփոխության մեծ հավանականության մասին: Ռուսաստանի ռադիոյով և ռուսական մամուլում շատ են խոսակցությունները Հայաստանի ղեկավարության հնարավոր փոփոխության մասին:

Ռուսաստանը երկու հիմնական բազա ունի Հայաստանում, որտեղ տեղակայված են ցամաքային ուժեր, հարվածային և փոխադրական ուղղաթիռներ, ինչպես նաև МиГ-29 կործանիչներ:

Դրանցից և ոչ մեկը գործի չի դրվել Ղարաբաղի պատերազմում, և քանի դեռ թուրքական F-16-ները գտնվում են Ադրբեջանում, Ռուսաստանն իր ուժերը գործի կդնի միայն այն դեպքում, երբ թուրքական կործանիչների և Ադրբեջանի հակաօդային պաշտպանության դեմ պայքարում հաջողության երաշխիքներ ունենա, և եթե իրենց ներգրավումն այդ պատերազմում էապես կփոխի իրավիճակը:

Ներկայումս Հայաստանում ռուսական 15 МиГ-29 կա, որոնք պաշտպանում են Երևանը՝ Հայաստանի մայրաքաղաքը: МиГ կործանիչները և հարվածային ուղղաթիռները տեղակայված են Գյումրիում՝ անմիջապես հայ-թուրքական սահմանի մոտ, իսկ դա նշանակում է, որ այդ բազան պոտենցիալ խոցելի է Թուրքիայի կողմից ուղղակի հարձակման դեպքում, եթե այս պատերազմը վերահսկողությունից դուրս գա:

Ինչքան հայտնի է, Թուրքիան առայժմ 6 հատ F-16 կործանիչ է տեղակայել Ադրբեջանում: Դրանք բացահայտվել են այս շաբաթ, իսկ դրանց ներկայությունը հաստատվել է ադրբեջանական Գաբալա ավիաբազայում գտնվող ամերիկյան առևտրային արբանյակի նկարներով: Այդ կործանիչներից 4-ը ցուցադրվել են Հայաստանի ներկայացրած լուսանկարներով:

Գաբալա ռազմա-օդային բազան անցյալում ռուսական կարևոր ռադարի տեղադրման վայրն է եղել, բայց դրա աշխատանքը դադարեցվել է 2012 թ.: Բուն Գաբալա քաղաքը գտնվում է Ադրբեջանի կենտրոնական հատվածի հյուսիսում, Ռուսաստանի սահմանից ոչ հեռու:

Միաժամանակ Հայաստանի զինված ուժերը Թուրքիայի վարժեցրած և վարձած մի քանի վարձկանների գերեվարեցին, և դա հաստատեց Սիրիայից վարձականներ բերելու փաստը (ըստ եղած տեղեկությունների՝ նրանք ամսական 50 դոլար են ստանում իրենց ռազմական ծառայությունների դիմաց):

Ռուսաստանը բարդ իրավիճակում է թե՛ Հայաստանի առնչությամբ, թե՛ Թուրքիայի: Վլադիմիր Պուտինի՝ Թուրքիայում քաղաքական պլացդարմի ամրապնդման նախաձեռնությունը հակառակ արդյունք տվեց, և այսօր Թուրքիան ավելի մեծ թշնամի է Ռուսաստանին, քան Միացյալ Նահանգները կամ ՆԱՏՕ-ն:

Ստեղծված իրավիճակում ռուսները կարող են հայտնվել կոտրած տաշտակի առաջ, եթե չկարողանան հասնել ճգնաժամի կարգավորման և Ադրբեջանից թուրքերի ու նրանց սիրիական իսլամիստների դուրսբերման:

Վերջին հաշվով Հայաստանը ստիպված կլինի լուրջ զիջումներ անել Ադրբեջանին, հակառակ դեպքում հարկադրված կլինի անվերջանալի պատերազմ մղել առանց հաղթանակի շանսերի, ինչի հետևանքով թուրքերը երկար ժամանակով կամրանան Ադրբեջանում: Այդ տարբերակը կարող է խիստ բացասական հետևանքներ ունենալ Ռուսաստանի համար:

Ադրբեջանը, որ հարաբերականորեն չափավոր մուսուլմանական պետություն է, Իրանին ճնշելու պոտենցիալ լծակ է և ոչ միայն Իրանի հետ ընդհանուր սահմանի պատճառով: Իրանում ավելի շատ ադրբեջանցի կա, քան բուն Ադրբեջանում:

Եթե Թուրքիան երկար ժամանակով մնա Ադրբեջանում, ապա դրա գինը կլինի երկրի «թուրքացումը», այսինքն՝ իսլամի նշանակալիորեն ավելի ակտիվ ձև և պրոիսլամական քաղաքականություն կընդունվի: Այդ դեպքում Ադրբեջանը կարող է Կովկասի ապակայունացման և ռուսական տարածքների ներսում անջատողական իսլամական շարժման մեկնարկի հարթակ դառնալ:

Ադրբեջանի հաղթանակի դեպքում որոշ ազդեցություն ստանալու համար Ռուսաստանին մնում է սոսկ մի տարբերակ՝ համոզել հայկական պետությանը գործարքի գնալ: Հայաստանի ներկայիս վարչապետը, ամենայն հավանականությամբ, որևէ զիջման չի գնա, ուստի իր պաշտոնը պահպանելու քիչ շանսեր ունի, եթե ռուսները գոնե ինչ-որ ազդեցություն ունեն:

Թեպետ ռազմական գործողություններն առայժմ տեղի են ունենում Հայաստանի տարածքից հեռու, չի կարելի բացառել, որ իրավիճակը կվատթարանա: Ուստի իշխանության փոփոխությունը Հայաստանում մոտ հեռանկարում ավելի ու ավելի հավանական է դառնում:

Օտարերկրյա ԶԼՄ-ների կարծիքները չեն արտացոլում «Անկախի» խմբագրության դիրքորոշումը, այլ սոսկ դրսի հայացքն ու այնտեղ տիրող տրամադրությունները ընթերցողին ներկայացնելու նպատակ ունեն:

Աշխարհում Asia Times Սթիվեն Բրայեն արցախյան պատերազմ

Իրանը Իսրայելի դեմ պատասխան հարվածի ժամանակ օգտագործել է միայն հնացած հրթիռային զենքեր. ԻՀՊԿ
ՆԱՏՕ-ն հայտարարել է, որ պայմաններ չի տեսնում Ուկրաինային դաշինք հրավիրելու համար
Վրդովված ենք Կոբախիձեի՝ Վրաստանին «ուկրաինացում» սպառնացող հայտարարության առնչությամբ. Ուկրաինայի ԱԳՆ
Վրաստանի «օտարերկրյա գործակալների օրենքը» ոգեշնչողը Կրեմլն է. ԱՄՆ պետքարտուղարություն
Ֆրանսիան ԵՄ մյուս երկրների համեմատ ավելի քիչ կախում ունի ռուսական գազից. Մակրոն
Anglo Asian Mining-ի՝ թանկարժեք մետաղի արդյունահանումը տարվա ընթացքում եռակի նվազել է
Բայդենն ազդարարել է Իրանի դեմ նոր պատժամիջոցների մասին
ՄԱԿ-ի ԱԽ-ում Պաղեստինին ՄԱԿ ընդունելու հարցով քվեարկություն կանցկացվի
Իսրայելի գործողության ընթացքում Գազայում 13,9 հազար պաղեստինցի երեխա է սպանվել. Գուտերեշ
Չինաստանը գաղտնի ռազմական ներկայություն է ապահովել տիեզերքում. ՆԱՍԱ-ի ղեկավար
Ղարաբաղը գրավելիս Ռուսաստանն օժանդակել է Ադրբեջանին. Նորատ Տեր-Գրիգորյանց
Թուրքիայում երկրաշարժ է տեղի ունեցել
‹‹Ուղիղ թշնամու դիմաց ենք հայտնվել››․ Արմեն Ավագյան
Փաշինյանի այցից հետո՝ Բերքաբերի և Ոսկեպարի բնակիչներն իրար դեմ են դուրս եկել. Բերքաբերից զանգում՝ ասում են՝ ինչի՞ եք մեր գյուղի հողերի վրա աչք դրել
Ադրբեջանի ՀԿ-ները բաց նամակ են հղել Նոբելյան կոմիտե՝ ընդդեմ Ռուբեն Վարդանյանի թեկնածության
Աստված մեզ հազարավոր տարիներ առաջ ստեղծել, պահպանել է, ոչ այն բանի համար, որ այսպես անփառունակ վերջանանք
Անշարժ գույքի շուկայի հարցը կառավարության մոտ խուճապ է առաջացնում. Կարապետ Հովհաննիսյան
Ադրբեջանը որպես պետություն կսկսի փլուզվել. «Այլընտրանքային նախագծեր» խումբ
Կայծակը խփել է Աբու Դաբի-Երևան չվերթի ինքնաթիռին․ mediahub
Քաղաքացիական հասարակությունը չի հասցնում արձագանքել ոստիկանության բռնության դեպքերին. ՀԿ նախագահ
Սամվել Վարդանյանի գրավը վճարելու համար ամբողջ գումարը 5-6 ժամում հավաքվեց․ փաստաբան
Վահե Հովհաննիսյան. Սա նոր աղետի հայտարարություն է
Արտակարգ դեպք Պուշկինի անվան փողոցում
Ադրբեջանական ԶԼՄ-ներում հրապարակված թուղթը կեղծ է, նման հարցեր Բրյուսելյան հանդիպման օրակարգում չեն եղել. ԱԳՆ խոսնակ
Աննա Հակոբյանի մոտ ընդունելությանը տեսա ժամանակին Ռիտա Սարգսյանին ստվերի պես հետևող ստախոս կանանց. Շուշանիկ Արևշատյան
Ավելին
Ավելին