Եկեք անկեղծ լինենք։ Երբ ավելի քան մեկուկես տասնյակ կուսակցություններ հայտարարեցին, թե վարչապետի իրենց միասնական թեկնածուն Վազգեն Մանուկյանն է, բազմաթիվ ու բազմապիսի հարցեր ծագեցին։ Մի քիչ նման է դեժավյուի. այս ամենը մենք արդեն մի անգամ տեսել ենք։
Հա, բայց ախր տեսել ենք 1996 թվականին, երբ Վազգեն Մանուկյանի թեկնածությանը սատարեցին մի քանի քաղաքական ուժեր, սակայն չմոռանանք, որ այն ժամանակ նախագահական ընտրություններ էին։ Հիմա արդեն ոչ միայն համապետական նախագահական ընտրություններ չկան, այլև անհասկանալի է, թե ինչ լեգիտիմ հիմնավորումով պիտի անցկացվեն արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունները, որոնց մասին շարունակ խոսում է ընդդիմությունը։
Ի դեպ, 1996 թվականի մասին։ Թեև որոշ քաղաքական գործիչներ կարծիք են հայտնել, թե հիմա պետք է քննություն սկսել և վերջապես պարզել ողջ իրականությունը այն ժամանակ կայացած նախագահական ընտրությունների վերաբերյալ։
Ի դեպ, հենց վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, անցած տարի հանդիպելով Հանրային խորհրդի անդամների հետ և խոսելով այն մասին, որ տասնամյակներ շարունակ ընտրությունները Հայաստանում կեղծվել են, դիմելով Հանրային խորհրդի ղեկավարին, ասել է.
«Ուզում եմ ընդգծել, որ այդ ուղերձն ուղղված է նաև Ձեզ՝ պարոն Մանուկյան, որպես Հայաստանի Հանրապետությունում երկար տարիներ ընդդիմադիր քաղաքական ուժ ղեկավարած և ընտրակեղծիքների զոհ դարձած քաղաքական ուժի ղեկավար, քաղաքական գործիչ»:
Սակայն ինքը՝ Վազգեն Մանուկյանը, երբեք չի ընդունել, թե երբևէ զոհ է դարձել։ Պարզապես մեջբերեմ «առաջին դեմքից» «Առավոտ» թերթին տված նրա հարցազրույցից.
«Ես մասնակցել եմ ընտրություններին ոչ միայն 1996 թվականին։ Բայց «զոհ» բառին համաձայն չեմ: 1996-ի ընտրությունը շրջադարձ էր մեր պետության պատմության մեջ. տուժողը հասարակությունը, ժողովուրդն էր: Չեմ համարում, թե երկրի ղեկավար լինելը բարիք է, և եթե այն ձեռքիցդ խլում են՝ զոհ ես դառնում: Զոհ դարձավ ողջ պետությունը»:
Վազգեն Մանուկյանը կողմ չէ նաև 1998 թվականին կայացած ընտրությունների արդյունքների վերանայմանը։ Երևի հիշում եք, որ այն ժամանակ նախագահության համար մրցակցում էին Ռոբերտ Քոչարյանը և Կարեն Դեմիրճյանը։
«Ինչո՞ւ բոլոր ընտրություններից վերցվեց հենց 1998-ը: Տպավորություն է ստեղծվում, թե ոչ թե ընտրությունների հարց է այստեղ լուծվում, այլ Ռոբերտ Քոչարյանի: Դա գեղեցիկ խաղ չի: 1998-ին կեղծվե՞լ են ընտրությունները: Ես հարց կտամ՝ իսկ ո՞ր ընտրությունները չեն կեղծվել»,– ասել է Վազգեն Մանուկյանը։
Հիշեցնեմ, որ Հայաստանի մայր բուհի՝ Երևանի պետական համալսարանի դասախոս, ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների թեկնածու Վազգեն Մանուկյանը 88-ին սկսված Ղարաբաղյան շարժման հենց առաջին օրերին ակտիվորեն ներգրավվել է այդ շարժմանը, դարձել «Ղարաբաղ» կոմիտեի հիմնադիր անդամ, հետո էլ այդ կոմիտեի համակարգողը։
Մեկնաբանները փաստում են՝ եթե Վազգեն Մանուկյանն ի վերջո իրոք դառնա Հայաստանի վարչապետ, դա նրա համար նոր պաշտոն չի լինելու, որովհետև հենց ինքն էր անկախ Հայաստանի առաջին վարչապետը, հետո էլ՝ 90-ականների սկզբի ղարաբաղյան պատերազմի ժամանակ նշանակվել է պաշտպանության նախարարի պաշտոնակատար և հենց այդ օրերին էլ հայկական ուժերն իրենց վերահսկողության տակ առան Քելբաջարի շրջանը։
Վերլուծաբանները հիշեցնում են՝ Վազգեն Մանուկյանը լարված հարաբերություններ ուներ ոչ միայն Ռոբերտ Քոչարյանի, այլև Սերժ Սարգսյանի հետ։ Բայց հենց Սերժ Սարգսյանի օրոք՝ 2009 թվականին, դարձավ նորաստեղծ Հանրային խորհրդի նախագահ, ինչը հանրության առնվազն մի մասի կողմից այնքան էլ լավ չընդունվեց։
Մարդիկ հարցնում էին՝ լավ, ինչ դիրքորոշում ունի այս գործիչը, որը մի կողմից անընդհատ քննադատում է իշխանություններին, մյուս կողմից ընդունում է պաշտոն ստանձնելու` այդ նույն իշխանությունների առաջարկը։
1993-ին Քելբաջարի ազատագրումից հետո Ադրբեջանում իշխանություն փոխվեց
Եվ վերջում մեջբերեմ Վազգեն Մանուկյանի շատ կոնկրետ առաջարկը։
«Բանակը, իր ձեռքը վերցնելով ողջ իշխանությունը, պետք է կազմի միասնական պաշտպանության կոմիտե Արցախի հետ միասին՝ կազմակերպելով պատերազմական ներկա իրավիճակին անհրաժեշտ միջոցառումները, ապահովելով վստահություն և գնալով բանակցությունների շահագրգիռ պետությունների, միջազգային կառույցների հետ։ Սա միակ փրկությունն է: Հակառակ դեպքում մենք կարող ենք կորցնել ամեն ինչ»,– ասել էր Վազգեն Մանուկյանը։
Բայց հիշեցնեմ՝ այս ամենը նա ասել էր պատերազմի ժամանակ՝ մինչև հրադադարը։
Արմեն Դուլյան
