Երեկ կրկին Հայաստանի վարչապետը ստորագրեց ևս մեկ միջազգային փաստաթուղթ, որը բացի բովանդակային անորոշություններից և հակասություններից նաև չի անցել որևէ ներպետական գործընթացով։ Ցավոք, գործող իշխանության համար այս գործելաոճը դարձել է մշտապես կիրառվող մեթոդ, որը, իհարկե, նաև հակասում է գործող օրենսդրությանը։ Ավելին, Հայաստանի վարչապետը ստորագրեց հերթական փաստաթուղթը` այդպես էլ առկախ վիճակում թողնելով առանցքային կարևորության հարց հանդիսացող գերիների վերադարձի խնդիրը։
Երեկվա Մոսկվայի հայտարարությունները և բուն փաստաթուղթը վերահաստատեցին, որ թե' Հայաստանի վարչապետը, և թե' իր թիմը չունեն անհրաժեշտ բանակցային կարողություններ (և ոչ միայն) ապահովելու Հայաստանի լավագույն շահը։ Ավելորդ է անգամ խոսել, թե ինչ է սպասվում Հայաստանին հունվարի 11-ին ստորագրված այդ փաստաթղթի կիրարկման փուլում։ Հետագա գործընթացները անդառնալի հետևանքներ են ունենալու ապագա սերունդների վրա։
Ուստի, օրհասական է, որ բանակցող թիմը և իր ղեկավարը ամբողջապես և անհապաղ փոխվեն, ինչը հնարավորություն կընձեռնի Հայաստանին փոփոխություններ / լրացումներ կատարելու միջոցով քաղել առավելագույնը հունվարի 11-ին ստորագրված հայտարարությունից` բայց, կարևորը, չզոհաբերելով անվտանգությունը և լուծելով գերիների վերադարձի հարցը։
Մինչև բուն բանակցային գործընթացին նեգրավվելը, նոր թիմը կարող է ձևավորել և առաջ մղել Հայաստանի համապարփակ բանակցային հայեցակարգը և դնել բոլոր նախապայմանները, որոնց կատարումից հետո միայն պետք է սկսի հունվարի 11-ին ստորագրված հայտարարության կիրարկման գործընթացը։ Ինչ վերաբերում է երեկ ստորագրված հայտարարությանը, ապա նոր բանակցային թիմը կարճ ժամանակում պետք է թելադրի իր սեփական օրակարգը, մասնավորապես թիմը կարող է .
ա) ձևավորել երկրի տրանսպորտային քաղաքականությունը (ներառելով առևտրի դյուրացման և մրցակցության բաղադրիչները), որը պետք է համահունչ լինի Հայաստանի անվտանգության հայեցակարգին և արձագանքի նոր մարտահրավերներին,
բ) մշակել բանակցային ռազմավարությունը, որը պետք է համապատասխանի Հայաստանի կողմից արդեն իսկ ստանձնած պարտավորություններին, օրինակ` Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության, ՏՐԱՍԵԿԱ (TRACECA - Transport Corridor Europe-Caucasus-Asia), ԵԱՏՄ, ՀՀ-ԵՄ Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրի և այլն,
գ) նախաձեռնել հանրային ենթակառուցվածքների ներդրումաին ծրագրեր (հիմքում դնելով «ծախսերի և օգուտների» վերլուծությունը) և դրանց ֆինանսավորման համար ներգրավել միջազգային ֆինանսական կազմակերպություններին և ինստիտուցիոնալ ներդրողների,
դ) ստեղծել հնարավորոթյուններ պետություն-մասնավոր գործընկերության արդյունավետ իրագործման համար, իհարկե, զարգ տալով տեղական ներդրումներին, որոնք պետք է ներգրավված լինել ենթակառուցվածքների ստեղծման և զարգման գործում։
Այս ամենը պահանջում է համառ աշխատանք, համապատասխան հմտություններ և փորձ, որոնք, ինչպես ցույց տվեցին վերջին տարիները, իսպառ բացակայում է գործող կառավարության մոտ։ Անխուսափելի է, պետք է ձևավորել նոր կառավարություն և բանակցային թիմ, որի առաջնային նպատակը պետք է լինի Հայաստանի շահը։
Սարգիս Գրիգորյան, GPartners իրավաբանական գրասենյակ
