Մարդիկ
Կենտրոնի ճակատագիրը՝ անհայտ և անտարբերության մատնված
187
Արցախի լուծարումից հետո կենտրոնի ճակատագիրն անհայտ է․ պատկան մարմիններն անտարբերության են մատնել այն, իսկ կենտրոնի աշխատակիցները հասարակական հիմունքներով շարունակում են աշխատել։
Լույս աշխարհ է եկել պատերազմում անմահացած Սիփան Սողոմոնյանի քույրը՝ Ադրիանան
55
«Սիփս անբացատրելի հայրենասեր էր, չափից դուրս ընկերասեր էր, պատվախնդիր։ Գերադասում էր ճիշտը։ Երբ պատերազմը սկսել էր, ընկերները՝ հարցրել էին, զանգե՞լ ես տուն։ Ասել էր՝ սուտ ասել չեմ կարող»,-պատմում է Սիփանի մայրը՝ Կարինեն։
Արցախի թեմը հայտնում է Հայր Հակոբի մահվան մասին
82
Արցախի թեմը կիսում է կորստյան ծանր վիշտը: Աղոթում ենք, որ Տերը իր լույս օթևաններում ընդունի ննջեցյալի հոգին:
‹‹Բոլորդ վեր կացեք, գնում ենք կռվենք››․ հերոս Մխիթար Մելքումյան
750
Մխոյի հետ կապված երկու իրադարձություն երբեք չեմ մոռանա․ մեկը ավագ եղբոր՝ Սուրենի կորուստն էր, երկրորդը՝ դստեր՝ Սուրենայի ծնունդը։ Ես նրա աչքերում տեսել եմ երկու ծայրահեղություն՝ վիշտն ու ուրախությունը, մահն ու կյանքը, որ միմյանցով են պարուրված››․ գործընկերոջ՝ Անուշ Բաբայանի խոսքերն են։
Մինչև 2023-ի սեպտեմբերը Արցախի հետ են կապված եղել ապագայի մեր բոլոր ծրագրերը. Լիլիթ Պողոսյան
311
«Իմ աշխատանքը իմ պայքարի միջոցն է՝ Արցախի մշակույթը վառ պահելու, Արցախի հայկականության գաղափարը պահպանելու համար»
Միլենա Ենոքյան. ՊՆ-ն պատմել է առաջին ժամկետային կին զինծшռայողի մասին (տեսանյութ)
128
Միլենա Ենոքյանը շուտով կհամալրի բանակի զինծառայող կանանց շարքերը՝ իգական սեռի ներկայացուցիչների կամավոր հիմունքներով պարտադիր զինվորական 6-ամսյա ծառայության ծրագրի շրջանակում։
‹‹Տղե′րք, պետք է կռվենք, սա արդեն վերջն է››․ Արմեն Առաքելյան
895
‹‹Ասել եմ՝ եթե վերջն է, պետք է բոլորս իրար ձեռքից բռնած առաջ գնանք, թող թշնամին մեզ կրակի, միայն թե գերի չընկնենք։ Այդպես վճռական կարծես դիմավորեինք մահին։ Հիմա ամեն շաբաթ ու կիրակի օրերին մենք Եռաբլուրում ենք։ Չենք կարողանում համակերպվել այն մտքի հետ, որ Արմենն այլևս չկա։
Հենց իմանամ, որ էլ թուրք չկա գյուղում, ոտքով էլ լինի հետ կգնամ․ զինվորների սիրելի տիկին Երմոնիան Թաղավարդից Ստեփանավան է հասել
136
Բռնի տեղահանված 70-ամյա կինը հույսը չի կորցնում, որ կհասցնի նորից տեսնել Թաղավարդը։ Հայրենի գյուղի օդ ու ջրի մեջ է տեսնում հանգստությունն ու երջանկությունը․ ասում է՝ ոչ որևէ քաղաքում, ոչ էլ գյուղում չի պատկերացնում իրեն, միայն Թաղավարդում է, որ լիարժեք ապրել կարող է․․․
‹‹Մեր կյանքը, մեր աշխատանքը թողել ենք Արցախում››․ Աննա Ստեփանյան
921
‹‹Չեմ հարմարվում Արցախի կորստին, անգամ փոշմանել եմ, որ եկել եմ այստեղ։ Մեր կյանքը, մեր աշխատանքը թողել ենք Արցախում։ Ամուսնուս ու երեխայիս գերեզմանոցները թողել եմ այնտեղ։ Դուստրերիս մոտ աշխատում եմ չլացել, որ չնեղվեն, բայց ոչ մի կերպ չի ստացվում››,-ասում է նա։
Մահացել է ՀՀ պետական և քաղաքական գործիչ Գագիկ Թադևոսյանը
67
1999 թվականի մայիսի 30-ին ընտրվել է ՀՀ Ազգային ժողովի, 2-րդ գումարման պատգամավոր՝ Հայաստանի կոմունիստական կուսակցության համամասնական ընտրացուցակով։
Ձնահյուսի տակ մնացած զինծառայողը Այնթափից էր, երաժիշտ էր. դեպքը նրա զորացրման օրն է տեղի ունեցել (լուսանկար)
108
Ավելի վաղ ՊՆ-ից հայտնել էին վատ եղանակային պայմանների պատճառով զինծառայողի հետ կապը կորելու մասին:
Աշխարհի ամենահարուստ հայուհին. Միլիարդ դոլար. Քերոլին Ռաֆայելյան
710
Քերոլին Ռաֆայելյանը ծնվել է 1966 թվականին ԱՄՆ-ում Արեւմտյան Հայաստանից փախստականների ընտանիքում: Աղջկա հայրը ծննդյան տարում ԱՄՆ-ում ոսկերչական ընկերություն է հիմնել Լոս Անջելեսում քոլեջն ավարտելուց հետո Քերոլինը շարունակեց հոր բիզնեսը եւ դարձավ զարդերի դիզայներ:
Մահացել է «Իրավունք» թերթի գլխավոր խմբագիր Հովհաննես Գալաջյանը
67
Նշենք, որ դեկտեմբերի 2-ին լրացել էր Հովհաննես Գալաջյանի 60-ամյակը։
‹‹Հայրենիքը սահմանին են պահում, ոչ թե՝ ‹‹Վարդանանք›› կարդալով››․ Շիրակ Գասպարյան
495
‹‹Համատարած եռուզեռի մեջ նկատելի չէ այն անցորդների բացակայությունը, ովքեր դեռ վերջերս քայլում էին մեր կողքին, անթիվ փայլերի մեջ նկատելի չեն լացից խունացած հազարավոր աչքեր, որ անփայլ կմնան հավերժ, հազարավոր դատարկ աթոռներ, որ ամեն տոնի կհիշեցնեն մեր իսկ սրտի դատարկության ու տանջալլուկ հոգու մասին, հազարավոր ժպիտներ ընդմիշտ դաջվեցին սառը քարերին, օդում քարացած երազանքներ ու երկինք թռած կարոտներ, որ մեզ չեն հասնի։ Զարդարում ենք. ոմանք՝ իրենց տները, հազարներս՝ տներից թանկ դարձած որդիների գերեզմանները››․ հերոս Շիրակ Գասպարյանի մայրիկի՝ Անահիտ Վարդապետյանի մտքերն են։
100 տարեկանում կյանքից հեռացել է խորհրդային դիվանագետ, աֆրիկյան երկրներում ԽՍՀՄ դեսպան Գեորգի Տեր-Ղազարյանցը
101
1973-1981 թվականներին Տեր-Ղազարյանցը եղել է ԽՍՀՄ արտակարգ և լիազոր դեսպանը Գամբիայում և Սենեգալում, 1983 թվականից՝ Զիմբաբվեում։
‹‹Ես իմ ամուսնուն հրաժեշտ չեմ տվել, մտածել եմ՝ հետ կգամ››․ Սուսաննա Հովհաննիսյան
426
Վարուժան Պողոսյանը զոհվել է որդու աչքի առաջ, որդին՝ վիրավորում ստացել։ Երկուսն էլ՝ թշնամու դիպուկահարի հարվածից։ Հայրը որդուն ասել է՝ մի բան արա, դուրս արի։ Էդգարը չի կարողացել այդ օրը հոր մարմինը դուրս բերել այնտեղից, մի կերպ մինչև տուն է հասցրել, հետո ճանապարհին նրան օգնության են հասել։ Հաջորդ օրը՝ առավոտյան, հանել են հոր մարմինը։
ԵՐԵՔ ԶՈՐԱՎԱՐ
119
Վաղուց մտքիս էր այս թեմայով հոդված գրել։Պատկերացնենք, որ կազմվում է բոլոր ժամանակների հայոց զորավարների ամբողջական ցուցակ, Հայկ Նահապետից սկսած․․․ներեցեք՝Սուրեն Պապիկյանով վերջացրած։Եվ ողջ հայությունը՝ Հայաստանում և սփյուռքում, քվեարկությամբ որոշում է, թե այդ բոլորի մեջ ովքեր են երեք ամենանշավոր, ամենաշատ հաղթանակներ տարած զորավարները։
‹‹Այդքան զոհերի դիմաց Արցախը գոնե պետք է մերը լիներ››․ Նորիկ Մանուկյան
453
Ընկերները նույն օրը՝ նույն ժամին, իրարից մի քանի մետր հեռավորության վրա են ընկել թշնամու գնդակից։ Արայի մարմինը գտել են 2021 թվականի մայիսի 25-ին՝ Մեծամորի դիահերձարանում։ Հուղարկավորել են մայիսի 27-ին՝ հարազատ գյուղի՝ Արշալույսի զինվորական պանթեոնում։ Անմահացած երեք հերոս ընկերները հանգչում են նույն պանթեոնում՝ կողք կողքի։
Շերիլին Սարգսյան. «Աշխատում եմ, որովհետեւ գիտեմ, որ մի օր այլեւս ի վիճակի չեմ լինելու աշխատել»
241
Բարբարա Սթրեյզանդը մի անգամ հարցրեց ինձ. «Լսի′ր, դու մինչեւ հիմա աշխատո՞ւմ ես»։ Ես էլ պատասխանեցի. «Այո′, աշխատում եմ, որովհետեւ գիտեմ, որ մի օր այլեւս ի վիճակի չեմ լինելու աշխատել։ Ուրեմն, քանի ի վիճակի եմ, պիտի աշխատեմ»։
Գազայի գոտում զոհվել է հայկական արմատներ ունեցող Նիռ-Ռաֆայել Կանանյանը
75
Նիրը միայնակ թողեց իր մորն՝ Ելենային, հորը՝ Ռուբենին, եղբորը՝ Գարիկին և քրոջը՝ Ժասմինին: Օրհնյալ լինի նրա հիշատակը:
՛՛Հրապարակ"․ Չէինք ուզում պատմել, որ էրեխու անունը չհելնի․ մանկապղծություն՝ Արմավիրում
137
«Կարտ խաղալուց քիփ էր նստում, մի տեսակ ուրիշ ձեւ էր սիրում։ Դա քննիչին ասել է, թե ես տեսել եմ սենյակում, սուտ է ասել, ես որ տեսնեի, ոչ թե կջղայնանայի, այլ դանակը կմտցնեի փորը»։
‹‹Մի բան լինելու է՝ երկու օրով, որ մարդիկ փրկվեն, կյանքեր փրկվեն››․ Տիգրան Ավետիսյան
353
‹‹Տիգրանն իր հիմնական դիրքում չի զոհվել, ինքը սեպտեմբերի 16-ին ուրիշի փոխարեն ուրիշ դիրք է գնացել՝ իր ցանկությամբ։ Սեպտեմբերի 16-ին է դիրքեր բարձրացել՝ առաջնագիծ։ Ինքն առաջնագիծ չպիտի գնար։ Ոտքերի վիրահատությունից հետո (4-րդ աստիճանի վարիկոզ), կոմպրեսիոն գուլպաներ էր հագնում››,-ասում է մայրը։
Ինչի՞ վրա է ծախսել գումարներն ահաբեկչության ֆինանսավորման մեջ մեղադրվող Ռուբեն Վարդանյանը. Forbes
74
Պարբերականն անդրադարձել է նաև դեռ 2008 թվականից Ռուբեն Վարդանյանի կողմից Արցախում իրականացված սոցիալական, բարեգործական, մշակութային ժառանգության պահպանման ծրագրերին՝ նշելով, որ ընդհանուր ներդրումները կազմել են շուրջ 8 մլն դոլար:
‹‹Մամա ջան, կարող է գնամ, հանկարծ չկարողանամ գալ››․ Արշալույս Խուգոյան
420
‹‹Ես տեսել եմ Արշալույսին, ուղղակի ես նրա զոհվելուց առաջ եմ վիրավորվել։ Կարճ ժամանակ եմ տեսել, բայց այդ ընթացքում բավական էր տեսնել և զգալ, որ ոչ ոք չէր վախենում պատերազմից։ Բոլորով իրար օգնում էինք։ Ես վիրավորվել եմ սեպտեմբերի 27-ին՝ մոտավոր ժամը 12։00-ին։ Ինձ տարբեր հոսպիտալներ են տարել, հետո տեղափոխել են Երևան։ Եվ հենց այնտեղ եմ իմացել, որ Արշալույսը զոհվել է››,-ասում է Տիգրանը։
Ֆրանսիայում մահացել է վրացի հայտնի ռեժիսոր Օթար Իոսելիանին
108
Իոսելիանիի ամենահայտնի ֆիլմերից են ԽՍՀՄ-ում նկարահանված «Երգող կեռնեխը» և «Հովվերգություն»-ը, ինչպես նաև Ֆրանսիայում նկարահանված «Լուսնի ֆավորիտները», «Թիթեռների որսը» և «Մնաս բարով, հայրենի տուն» («Ճշմարտությունը գինու մեջ է») կինոնկարները։