Մարդիկ
‹‹Մի բան լինելու է՝ երկու օրով, որ մարդիկ փրկվեն, կյանքեր փրկվեն››․ Տիգրան Ավետիսյան
377
‹‹Տիգրանն իր հիմնական դիրքում չի զոհվել, ինքը սեպտեմբերի 16-ին ուրիշի փոխարեն ուրիշ դիրք է գնացել՝ իր ցանկությամբ։ Սեպտեմբերի 16-ին է դիրքեր բարձրացել՝ առաջնագիծ։ Ինքն առաջնագիծ չպիտի գնար։ Ոտքերի վիրահատությունից հետո (4-րդ աստիճանի վարիկոզ), կոմպրեսիոն գուլպաներ էր հագնում››,-ասում է մայրը։
Ինչի՞ վրա է ծախսել գումարներն ահաբեկչության ֆինանսավորման մեջ մեղադրվող Ռուբեն Վարդանյանը. Forbes
82
Պարբերականն անդրադարձել է նաև դեռ 2008 թվականից Ռուբեն Վարդանյանի կողմից Արցախում իրականացված սոցիալական, բարեգործական, մշակութային ժառանգության պահպանման ծրագրերին՝ նշելով, որ ընդհանուր ներդրումները կազմել են շուրջ 8 մլն դոլար:
‹‹Մամա ջան, կարող է գնամ, հանկարծ չկարողանամ գալ››․ Արշալույս Խուգոյան
434
‹‹Ես տեսել եմ Արշալույսին, ուղղակի ես նրա զոհվելուց առաջ եմ վիրավորվել։ Կարճ ժամանակ եմ տեսել, բայց այդ ընթացքում բավական էր տեսնել և զգալ, որ ոչ ոք չէր վախենում պատերազմից։ Բոլորով իրար օգնում էինք։ Ես վիրավորվել եմ սեպտեմբերի 27-ին՝ մոտավոր ժամը 12։00-ին։ Ինձ տարբեր հոսպիտալներ են տարել, հետո տեղափոխել են Երևան։ Եվ հենց այնտեղ եմ իմացել, որ Արշալույսը զոհվել է››,-ասում է Տիգրանը։
Ֆրանսիայում մահացել է վրացի հայտնի ռեժիսոր Օթար Իոսելիանին
120
Իոսելիանիի ամենահայտնի ֆիլմերից են ԽՍՀՄ-ում նկարահանված «Երգող կեռնեխը» և «Հովվերգություն»-ը, ինչպես նաև Ֆրանսիայում նկարահանված «Լուսնի ֆավորիտները», «Թիթեռների որսը» և «Մնաս բարով, հայրենի տուն» («Ճշմարտությունը գինու մեջ է») կինոնկարները։
Նա պատկանում էր մեր սերնդի այն հատվածին, որը ոգևորությամբ մտավ համազգային շարժման մեջ՝ կրելով մեր ժողովրդին միավորող երազանքը. ունենալ հզոր պետություն, վերամիավորել Արցախը Հայաստանին
159
Խորին ցավակցություն եմ հայտնում Բաբկեն Արարքցյանի ընտանիքին, հարազատներին ու
բարեկամներին:
Վազգեն Մանուկյան
Մահացել է ՀՀ ԱԺ առաջին գումարման նախագահ Բաբկեն Արարքցյանը
95
Բաբկեն Արարքցյանը եղել է «Ղարաբաղ» կոմիտեի անդամ: 1988-ի դեկտեմբերի 10-ին ձերբակալվել և մինչև 1989-ի մայիսի 31-ը բանտարկվել է «Ղարաբաղ» կոմիտեի մյուս անդամների հետ: 1990-91-ին եղել է ՀՀ ԳԽ նախագահի առաջին տեղակալ։
Ես միայն Արցախում եմ ինձ հողին կառչած զգում և վստահ քայլում. Արմինե Գրիգորյան
536
«Հույս ունեմ, որ կտեսնեմ մեր վերադարձը Արցախ: Այնքան հարազատ իրեր եմ թողել այնտեղ: Բայց սրտիս խորքում համոզված եմ՝ կգա այն պահը, երբ ես այդ իրերը կրկին կօգտագործեմ»,
‹‹Չեմ ապրել առանց քեզ երեք տարի››․ հերոս Արծրուն Առաքելյանի քույր
720
Պատմել են, որ Արծրունը զոհված ընկերոջը միայնակ է հանել մարտադաշտից՝ գրկած։ Ասել է՝ հետ են նահանջում, բայց գոնե մարտական ընկերոջ մարմինը չթողնեն այնտեղ։ Քույրը վստահ է՝ մի օր հանդիպելու է Արծրունին։
Մահացել է կինոռեժիսոր Սուրեն Բաբայանը
63
Քիչ առաջ, երկարատև հիվանդությունից հետո մահացել է հայկական կինոյի ամենայուրահատուկ ստեղծագործողներից՝ կինոռեժիսոր Սուրեն Բաբայանը։
‹‹Միայն թե օդը փակեն, թե չէ մեր դեմ խաղ չկա››․ Ռազմիկ Թանդիլյան
347
Ռազմիկը ծնողներին ասել է, որ միակ վտանգը օդի բաց լինելն է, իրենք թշնամուց չեն վախենում։ Երբ որոշները լքել են Հադրութը և զինվորներին միայնակ թողել, Ռազմիկին ասել են, որ ինքն էլ կարող է գնալ։ Բայց նա դրանից վիրավորվել է և ասել՝ ես այդ տղա˚ն եմ, որ փախչեմ։
‹‹Տղան պետք է Արցախում ծառայի››․ հերոս Արամ Թորոսյան
384
‹‹Զանգեց առավոտյան՝ ժամը 09։00-ին։ Վիրավորվել էր բենզալցակայանի պայթյունից։ Ասաց՝ պապ, թուրքին հող չունենք տալու, ընկերներս զոհվել են, մինչև վերջ գնալու եմ։ Մինչև երեկոյան ժամը 19։00-ն մենք կարողացել ենք խոսել հեռախոսով։ Մենք հասանք այնտեղ, ուղղակի չթողեցին մտնել Շուշի և տղաներին հանել››,
‹‹ ‹‹Խաղալիքը›› ձեռքումդ կպահես, աչքիս շատ են երևում››․ հերոս Արման Ղուլյան
330
‹‹Պատերազմից հետո իջել եմ զորամաս։ Առաջինը, որտեղ որ գնացել եմ, միանգամից մտել եմ մեր զորանոց, գնացել եմ կանգնել մեր սենյակում, այն մահճակալների մոտ, որտեղ մենք քնել ենք։ Բայց երկուսն էլ դատարկ էին՝ ինքը ֆիզիկապես, ես՝ հոգեպես››,-հուզված ավարտում է Վազգենը։
Երկու սերունդ՝ հայրենիքի կանչով։ Հայր և որդիներ Գրիգորյանները կռվել են Արցախում
506
Համեստ ու զուսպ Մերուժանի աչքերում շատ ցավ կա, ձայնի մեջ՝ ամեն ինչ լուռ ապրելու անբացատրելի հանգստություն։ Ես լավ հասկանում եմ նրա ցավը, եղբորը կորցնելու մեծ ցավը։ Իսկ Արցախը կորցնելու ցավն անտանելի է բազմապատիկ։
Մեր ապագան ենք թողել Արցախում. Նախշուն Ավագյան
676
«Արցախում են մնացել մեր մանկության հիշողությունները, ապրած կյանքը, մեր գերեզմանները: Մեր ապագան ենք թողել Արցախում: Այն մի բուռ հողն էլ, որ մեզ հետ բերել ենք, ուղղակի մխիթարանք է»,- «Անկախի» հետ զրույցում պատմելով Արցախից բռնի տեղահանության մասին՝ ասում է 33-ամյա Նախշուն Ավագյանը:
Թուրքերը մտել էին մեր թաղամաս, բարձրախոսով ասում էին, եթե դուրս չգաք՝ բոլորին կմորթենք․ արցախցի ընտանիքը օգնության կարիք ունի` աշխատանք են փնտրում
169
«Ամուսինս 4 պատերազմ է տեսել, հիմա ծանր հիվանդություն ունի։ Նրա եղբայրն էլ երկրորդ կարգի հաշմանդամ է։ Ստեփանակերտի տունը Շուշիին կպած էր գրեթե ծայրամասում էր, երբ սեպտեմբերի պատերազմը սկսվեց՝ թուրքերը մտել էին թաղամաս, երեխեքը դպրոցում էին, փոքրս մանկապարտեզում էր։
‹‹Մինչև վերջին պահը հույս ունեինք, որ չենք լքի Արցախը››․ Անուշ Սարգսյան
363
Ավոն իմ սրտում մեծ տեղ ունի, որի համար որդուս նրա անունով եմ կոչել։ Բնավորությամբ չարաճճի, ուժեղ, հայրենասեր է որդիս։ Քանի Արցախում էինք, միշտ ասում էր՝ մեծանամ՝ Շուշին հետ եմ բերելու։ Մինչև վերջին պահը հույս ունեինք, որ չենք լքի Արցախը»,-ասում է Անուշը։
Կյանքից հեռացել է Քրիստիան Տեր-Ստեփանյանը
59
Քրիստիան Միշել Տեր-Ստեփանյանը երկար տարիներ անձնվիրաբար մաս է կազմել Հայաստանի Հանրապետության դիվանագիտական ծառայության՝ իր անգնահատելի ավանդը ներդնելով միջազգային հարթակներում Հայաստանի Հանրապետության ներկայացման և առաջնահերթությունների առաջմղման գործում:
Մի տնից 4 մահ՝ հայրը, եղբայրներն ու ամուսինը․ Շահրամանյաններին...
171
Վաղը հուղարկավորելու են Արցախում բենզինի պահեստի պայթունից մի տնից 4 հոգու՝ Բերտայի հորը, 2 եղբայրներին եւ և ամուսնուն։
Ինձ քաղբանտարկյալ եք սարքել, որ լեզուներդ ազատ շա՞ղ տաք․ Տաթև Արցախը՝ ՔՊ-ականին
111
«Իմ մասին սուտ մի խոսիր, որ ստիպված չլինեմ քո մասին ճիշտը խոսել: Գիտես, որ դա քեզ դուր չի գա: Բայց նաև, ինչպես ասել եմ քեզ ժամանակին՝ քո ժամանակը չունեմ»:
Մեն-մենակ իրականացրել է դիրքի պաշտպանությունը․ երբ մտել են մարմինը հանելու, մոտը ПК-ն էր ու մեծ քանակությամբ պարկուճ․ սեպտեմբերի 19-ի զոհերի թվում էր Տիգրան Ավետիսյանը
117
Եռաբլուրում հանգչող որդուն տիկին Ադելինան ամեն օր այցի է գնում։ 21-ամյա Տիգրանին այցելողները շատ են․ ծանոթ, թե անծանոթ կանգնում, խունկ են ծխում կամ ուղղակի լռում են․․
Հանկարծամահ է եղել Հայաստանի եվրոպական համալսարանի լեզուների ամբիոնի վարիչ Սոնա Հայրապետյանը
129
Նրա կյանքը եւ բազմամյա հարուստ գործունեությունը ոգեշնչող օրինակ են բոլորիս համար: Լինելով լավ մարդ, վառ անձնավորություն, գիտակ մանկավարժ, պրոֆեսիոնալ եւ հմուտ մասնագետ, ընտանիքի օրինակելի կին եւ ծնող՝ Սոնա Հայրապետյանի հարուստ կերպարը միշտ ամուր կմնա մեր սրտերում
Սարսափելի է ինքդ քեզնից հեռանալու զգացողությունը, մանավանդ, երբ անհույս է ընթացքը, իսկ ավարտն՝ անորոշ...
148
Չգիտեմ, սա թուլություն է, թե՞ ահազանգը դառը իրականության, որն ամենօրյա տագնապով սղոցում է համբերությունս և ինձ դարձնում ավելի կասկածամիտ, իսկ երբեմն, նաև՝ անհավատ...
‹‹Պետք է ասեմ՝ մեր պայքարը չի ավարտվել, և մի օր պարտադիր հաղթելու ենք››․ բժիշկ Արտաշես Սաիյան
465
Ցանկացած գիտակից ազգ մնում և պայքարում է։ Մենք մնացել ենք, որ պայքարենք ու հաղթենք՝ միանալով Հայաստանի Հանրապետությանը։ Դա հազարամյակների մեր նպատակն է, բան չի փոխվել››,- ասում է նա։
‹‹Հետնահանջ չտաք, բոլորը՝ առաջ»․ մայոր Իգոր Գալստյան
1987
Կանգնել եմ հերոս սպայի լուսանկարի մոտ և չեմ կարողանում երկար նայել նրա բարի աչքերին․ ասելիք չունեմ, թիկունքում անհույս պարտվածի պես լռում եմ․․․
Հնաբերդի դպրոցի լքված շենքում 65 արցախցի է ապրում. ինչպես են այն տաքացնելու ձմռանը` չգիտեն
233
Հաստ վերմակներ որոշ բարեգործական կազմակերպություններ բերել են, բայց քանի որ քանակը սահմանափակ է եղել, ամեն ընտանիքի հասել է երկուական վերմակ։ Կես կատակ, կես լուրջ ասում են. «Գիշերը ղուշ–գիր ենք անում`ով պետք է քնի այդ վերմակով»։
