ՀՀ վիճակագրական կոմիտեն հրապարակել է հայաստանյան միգրացիայի վերաբերյալ հետազոտական զեկույցը:
2019-2021թթ.-ի ընթացքում միգրացիոն տեղաշարժերում ընդգրկված ընդամենը բնակչությունից՝ 158.3 հազար մարդ մեկնել է իր բնակավայրից և 2021թ. դրությամբ՝ 112.6 հազարը չի վերադարձել, իսկ 45.7 հազարը՝ վերադարձել է:
Հետազոտության տվյալներով՝ 35.4 հազար մարդ առաջին անգամ են ժամանել տվյալ բնակավայր։ Նշված ժամանակահատվածում միգրացիոն տեղաշարժերում ընդգրկվածներից 44.8 հազար մարդու (ընդամենը միգրանտների 23.1%-ի) տեղաշարժը եղել է ներհանրապետական (Հայաստանում)։ Իրենց բնակավայրերից մեկնած միգրանտների 66%-ը՝ 74 հազար 335-ը մեկնել է ՌԴ, վերադարձածների մեծ մասը՝ 56.6%-ը, ՌԴ-ից է։ Միգրացիայի միջազգային հոսքերը կազմում է 148 հազար 948 մարդ, որից 25 հազար 928-ը՝ Արցախի Հանրապետություն։ 25 հազար 928-ից 5 հազար 706-ը մեկնել է ԱՀ, 10 հազար 224-ը՝ վերադարձել, 9 հազար 998-ն ԱՀ նոր վերադարձած միգրանտ է։
Մեկնածների և վերադարձածների շրջանում միգրացիայի հիմնական պատճառ է հանդիսացել աշխատանքը, իսկ տվյալ բնակավայր նոր ժամանածների շրջանում որպես տեղաշարժի պատճառ, բացի աշխատանքից, հանդիսացել է նաև, ընտանիք կազմելը և ընտանիքի վերամիավորումը, ուսում/վերապատրաստումը, բնակություն հաստատելը: Ըստ կոմիտեի՝ մշտական բնակչության կազմում, միգրանտների համակցության մեծամանությունն աշխատել է գյուղատնտեսության, անտառային տնտեսության և ձկնորսության ոլորտներում: Մեկնած, վերադարձած և նոր ժամանած միգրանտների մեծամանությունն աշխատել է շինարարության ոլորտում, համապատասխանաբար՝ 71.0%, 65.7% և 34.5%-ը: Մշտական բնակչության թվաքանակից, 6.9 հազար մարդ հարցմանը նախորդող 30 օրերի ընթացքում ուղարկել են և 72 հազար մարդ ստացել են տրանսֆերտներ։ Հայաստան փոխանցվող տրանսֆերտների ծագման երկիրը հիմնականում եղել է Ռուսաստանը:
Միգրանտների 5.1%-ը՝ 9 հազար 832-ը, միգրացիայի պատճառ նշել է պատերազմական գործողությունները։ Մշտական բնակչությունից 113 հազար 121-ը արտերկրից ստացել է տրանսֆերտներ, որից 74.9%-ը՝ ՌԴ-ից, 11.9%-ը՝ ԱՄՆ-ից կամ Կանադայից, 9.3%-ը՝ եվրոպական երկրներից, 1.2%-ը՝ ԱՊՀ երկրներից, 2.8%-ը՝ այլ երկրներից։ Տրանսֆերտներ ստացածների մեծ մասը՝ 93.8%-ը, նշել է, որ գումարն օգտագործել է ամենօրյա ծախսերի համար՝ ընթացիկ սպառման նպատակով եւ միայն 1%-ն է տրանսֆերտի նպատակ նշել անշարժ գույքի ձեռք բերում կամ կառուցում։
Զեկույցի համաձայն՝ մեկնած միգրանտների 90.3%-ը կազմել են տղամարդիկ, կանայք՝ 9.7%։ Վերադարձած միգրանտների 77.2%-ը նույնպես կազմել են տղամարդիկ, կանայք՝ 22.8%, նոր ժամանած միգրանտների շրջանում ցուցանիշն այլ է՝ կանայք՝ 61.6%, տղամարդիկ՝ 38.4%։
Մեկնած միգրանտների գերակշիռ մեծամասնության (66%) տեղաշարժն արձանագրվել է 2021թ.-ին, վերադարձածների շուրջ 39 %-ի շարժն արձանագրվել է 2019թ.-ին, որին հաջորդել է 2021թ.՝ 33.8%, իսկ նոր ժամանածների ավելի քան կեսի (52%) տեղաշարժն արձանագրվել է 2021թ-ին։ Միգրացիոն հոսքերի վերջին միտումներով արձանագրվել է, որ 2019-2021թթ.-ի ընթացքում Հայաստան են ժամանել շուրջ 66 հազ. մարդ, իսկ 83 հազ. մարդ՝ մեկնել են ՀՀ-ից, որի շուրջ 70.5%-ի բացակայությունը երկրից հաշվառման պահի դրությամբ, կազմել է մինչև 12 ամիս, 29.5%-ինը՝ ավելի քան 12 ամիս։ Ամիսների բաշխումով արձանագրված տվյալների համաձայն, մեկնումներն ավելի ինտենսիվ են եղել տարեսկզբին՝ փետրվար-ապրիլ ամիսներին, 13.6%-ից մինչև 18.6% համամասնություններով։ Մինչդեռ վերադարձածների և նոր ժամանածների տեղաշարժերի ինտենսիվությունը բարձրացել է տարեվերջին՝ սեպտեմբեր-դեկտեմբեր (շարունակվել է նաև հունվարին) ամիսներին, համապատասխանաբար՝ 12.1% - 14.7% և 10.5%-16.0% ։
