Tert.am-ը գրել էր, որ ԶՊՄԿ-ն կարող է հայտնվել ամերիկյան պատժամիջոցների ռիսկի տակ։ Բանն այն է, որ ամերիկյան պատժամիջոցների տակ է հայտնվել Գլեբ Տրոցենկոն, որը եղել է ԶՊՄԿ իրական շահառու և 2023 թվականի հոկտեմբերի 27-ին ընկերությունում օտարել է իր անուղղակի ամբողջ բաժնեմասը։
Գլեբ Տրոցենկոն ռուս միլիարդատեր Ռոման Տրոցենկոյի որդին է։ Սեփականատեր է բազմաթիվ ընկերություններում ինչպես Ռուսաստանում, այնպես էլ՝ արտերկրում։
Տրոցենկոյի փոխարեն 47.6% անուղղակի մասնակցությամբ ընկերության իրական շահառու է դարձել Ռուսաստանի քաղաքացի Սվետլանա Երշովան։
Ըստ իրական շահառուների նախավերջին հայտարարագրի (07/08/2023)՝ Գլեբ Տրոցենկոն «Գեոպրոմայնինգ գոլդ»» ՍՊԸ-ում ունեցել է 72.6% անուղղակի մասնակցությամբ բաժնեմաս։ Արդեն նոր հայտարարագրում (21/11/2023) Գլեբ Տրոցենկոն իրական շահառուների շարքում չկա։ Փոխարենը ճիշտ 72.6% մասնակցությամբ հայտնվել է Սվետլանա Երշովան։
Իսկ Երշովան բիզնես առումով փոխկապակցված է Տրոցենկոների հետ։
Նոր բաժնետիրոջ հայտնվելն էլ դիտարկվում է որպես պատժամիջոցները շրջանցելու մեթոդ։
Տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը Tert.am-ի հետ զրույցում ընդգծեց, որ Հայաստանի իշխանությունների քաղաքական պայմանավորվածություններից է կախված Տրոցենկոյի նկատմամբ պատժամիջոցների կիրառումը կազդի նրա հայաստանյան բիզնեսների վրա, թե՝ ոչ։
Տնտեսագետը մատնանշեց, որ արդեն իսկ նման փորձ եղել է, երբ ռուս հայտնի գործարարի նկատմամբ պատժամիջոցներ են կիրառվել, բայց նրա՝ ՀՀ-ում գործող բիզնեսի վրա չի ազդել։
Սուրեն Պարսյանը ԶՊՄԿ-ի նկատմամբ պատժամիջոցների կիրառումը քիչ հավանական է համարում՝ հաշվի առնելով գործող իշխանության դրական կապերը Արևմտյան երկրների հետ։ Բայց նա նաև հնարավոր ռիսկերն է թվարկում․
«Եթե ԶՊՄԿ-ի նկատմամբ պատժամիջոցներ կիրառվեց, դրանից տուժելու է նաև ՀՀ կառավարությունը որպես կոմբինատի սեփականատեր և որպես հարկահավաք, քանի որ կոմբինատը խոշոր հարկատու է, հազարավոր աշխատողներ կան և հանդիսանում է համակարգաստեղծ ձեռնարկություն, այսինքն՝ այս կոմբինատի միջոցով նաև այլ ընկերություններ են պատվերներ ստանում։ Բացի այս, ԶՊՄԿ-ն Սյունիքի համար ռազմավարական նշանակություն ունեցող օբյեկտ է, լուծում է սոցիալ- տնտեսական խնդիրները»,- նկատեց նա։
Մասնագետի դիտարկմամբ՝ եթե ԶՊՄԿ-ի նկատմամբ պատժամիջոցներ կիրառվեն, ունենալու ենք ավելի քան 100 մլրդ դրամի չափով հարկային մուտքերի կորուստ։ Բայց սա ամբողջը չէ։
«Արտահանման մասով ևս բավականին լուրջ կորուստներ կլինեն, որովհետև կոմբինաստի արտահանումը մշտապես եղել է մեր երկրի արտահանման ապրանքների մեջ։ Կոմբինատը տարեկան 600-800 մլն դոլարի չափով մոլիբդենի խտանյութ է արտահանել։ Մենք կզրկվենք դրանից, որը ՀՀ-ի համար արտաարժույթ բերող հիմնական ոլորտն է։ Մյուս ձեռնարկությունները ևս կտուժեն, քանի որ պատվերներ չեն ստանա։ Կոմբինատի հետ փոխկապակցված մյուս ձեռնարկություններն սնանկացման շեմին կկանգնեն, իսկ նման հարյուրավոր ընկերություններ կան»,- ամփոփելով ասաց Սուրեն Պարսյանը։
Տնտեսագետը հիշեցրեց, որ ռուս- ուկրաինական պատերազմից հետո արևմտյան երկրներն ավելի քան 17 000 պատժամիջոցներ են կիրառել ռուսական ընկերությունների և առանձին անձանց նկատմամբ։
Նրա խոսքով՝ Արևմուտքի խոշորացույցի տակ են գտնվում խոշոր գործարարները, որոնք մեծ ազդեցություն ունեն թե՛ ՌԴ-ում, թե՛ այնտեղից դուրս, իսկ այդ ցանկն օրեցօր ընդլայնվում է։ Վերջերս Արևմուտքի «սև» ցուցակցում հայտնվեց նաև Գլեբ Տրոցենկոն։
Հիշեցնենք, որ ԶՊՄԿ բաժնեմասը Գլեբ Տրոցենկոն օտարել էր ամերիկյան պատժամիջոցների ցանկում հայտնվելուն զուգահեռ։
