«ԿԳՄՍ նախարարությունը շեշտը պետք է դնի խնդիրները կանխարգելող լուծումների վրա, ոչ թե հետևանքների դեմ պայքարող: Այս տարբերակը հետևանքի դեմ պայքարող է, այսինքն՝ 7 տարեկանում ես երեխային դպրոց բերել, պետք է երկրորդ դասարանից ուսումը սկսի: Մինչդեռ այնպես պետք է անենք, որ այդ ուշ բերողների թիվը հասցնենք նվազագույնի»,- «Անկախի» հետ զրույցում ասում է կրթության փորձագետ Սերոբ Խաչատրյանը՝ մեկնաբանելով ԿԳՄՍ փոխնախարարի հայտարարությունը: Հիշեցնենք՝ Արաքսիա Սվաջյանն օրերս, անդրադառնալով պարտադիր կրթությունից դուրս մնացած երեխաներին բացահայտելու և ուղղորդելու մեխանիզմներին, հայտարարել է. «7 տարեկանում առաջին անգամ դպրոց հաճախող երեխան հայտնվելու է երկրորդ դասարանում: Իր հետ ստիպված անհատական աշխատանք պետք է անել, որպեսզի առաջին դասարանի ծրագիրը յուրացնի, իսկ դա ավելի է բարդացնում երեխայի վիճակը: Կարծում ենք՝ սա զսպող մեխանիզմ կհանդիսանա, և ծնողները երեխաներին դպրոց կտանեն 6 տարեկանից, ինչպես սահմանված է «Հանրակրթության մասին» օրենքում»:
«Պետք է այնպես անենք, որ ծնողը կամայականորեն չասի՝ թող գա միանգամից 3-րդ դասարան նստի: Հեշտ չի լինելու այդ կորուստը հետ բերելը: Դա նաև լրացուցիչ ծախսեր է ենթադրելու, քանի որ այդ երեխայի հետ լրացուցիչ աշխատանքի կարիք է առաջանալու»,- ասում է Խաչատրյանը:
Կրթության փորձագետը փաստում է՝ «լավ օրից չէ», որ նման միջոցներ են կիրառվում: Նրա համոզմամբ՝ լավագույն տարբերակը կլինի այն, երբ ԿԳՄՍՆ-ն, ՏԻՄ իշխանությունները և դպրոցները համատեղ աշխատանքով հասնեն այնպիսի իրավիճակի, երբ ցանկացած երեխա դպրոց կհաճախի համապատասխան տարիքում:
«Հիմա մենք ունենք էլեկտրոնային շտեմարաններ, որտեղ ծնվելուց հետո երեխաների տվյալները գրանցվում են: Այսինքն դպրոցը և համայնքը բոլոր երեխաների մասին տեղյակ են և կարող են վերահսկել: Մեծ քաղաքներում դա մի քիչ բարդ է, երեխան կարող է ապրել մի համայնքում, որտեղ մի քանի տասնյակ դպրոց կա, իսկ գյուղական բնակավայրերում և փոքր քաղաքներում հնարավոր է վերահսկել և ծնողների հետ աշխատել: Ինչո՞ւ եմ շեշտում գյուղական բնակավայրերը, քանի որ այդ խնդիրը տարածված է գյուղական համայնքներում, քաղաքներում քիչ է նման խնդիր հանդիպում, որ երեխային 6 տարեկանում դպրոց չտանեն: Եթե սա չենք կարողանում ապահովել, նախարարության առաջարկած լուծումը ողջամիտ է»,- ասում է Խաչատրյանը:
Կրթության փորձագետի համոզմամբ՝ ԿԳՄՍՆ խնդիրն է տարրական դասարանների կրթության որակը դարձնել այնպիսին, որ ծնողների, հանրության մոտ վերանա այն կարծրատիպը, թե երեխան մեղք է 6 տարեկանում դպրոց գնալու համար:
«Պետք է լավացնել առաջին դասարանի ծրագիրը և ուժեղացնել նախադպրոցական կրթությունը: Եթե ռիսկային խմբում գտնվող ընտանիքների երեխաներին 5 տարեկանից բերենք մանկապարտեզ, գրեթե կբացառվի, որ 6 տարեկանում նրանք չհաճախեն դպրոց: Պետությունը պետք է ունենա ռիսկային ընտանիքների երեխաներին նույնականացնելու և մանկապարտեզներում, նախակրթարաններում ներառելու քաղաքականություն»,- ասում է Խաչատրյանը:
Կրթության փորձագետը շեշտում է՝ մանկապարտեզներ չունեցող համայնքներում նախակրթարաններ հնարավոր է կազմակերպել դպրոցներում: «Մեր քաղաքականությունը պետք է լինի այդ խոցելի խմբի երեխաների հանդեպ ավելի ուշադիր լինելը: Մենք իրավունք չունենք այդ երեխաներին բաց թողնել տեսադաշտից, մեկ տարվա ուշացումն էլ կարող է ճակատագրական լինել երեխայի համար»,- ասում է Խաչատրյանը՝ հավելելով, որ ԿԳՄՍՆ առաջարկը պասիվ, բայց սկզբունքորեն ճիշտ լուծում է:
«Հոգեբանական և տարիքային առումով ճիշտ չէ տարիքով մեծ երեխային փոքրերի հետ դասի նստեցնել: Երեխան իր տարեկիցների հետ պետք է սովորի: Մանավանդ՝ հիմա նույն դասարանում մնալու խնդիր չունենք, այսինքն եթե անգամ երեխան չհասցնի յուրացնել այդ ծրագիրը, չի մնալու նույն դասարանում, փոխադրվելու է մյուս դասարան»:
Խաչատրյանի համոզմամբ՝ նման խնդիրները կանխարգելելու համար պետք է նաև մեծացնել ՏԻՄ-երի դերը դպրոցում: «Դպրոցները հիմնականում մարզպետարանների ենթակայության են, բայց մարզպետարանը գյուղից շատ հեռու է, համայնքապետարանն էլ համարում է, որ ինքը դպրոցի հետ գործ չունի: Ցանկալի է ուժեղացնել համայնքի ղեկավարի դերը դպրոցում, որ այս հարցում աջակցի դպրոցի տնօրենին, որ ռիսկային ընտանիքների երեխաներին միասին տանեն դեպի դպրոց: Ծնողների հետ էլ է պետք աշխատել»,- ասում է Խաչատրյանը՝ շեշտելով, որ խոցելի խմբում գտնվող ընտանիքների հետ աշխատանքը բարդ է, այդ ոլորտի աշխատողների թիվն էլ փոքր է, հետևաբար դպրոց-ՏԻՄ համագործակցությունը կարող է բարենպաստ լինել պարտադիր կրթությունից դուրս մնալու ռիսկի տակ գտնվող երեխաներին բացահայտելու և կրթական համակարգում ներգրավելու համար:
