Քանի գարուն լիաթոք չենք վայելում բնության զարթոնքի շրջանը։ Ամեն բան շարժվում է քաղաքականության շուրջ և անտեսվում է պարզ, մարդկային, բնականը։
Գարնան վայելքներից մեկը ծաղկունքի, բնության արթնանալու շրջանն է ու ծաղիկներն ինքն իրենցով, իրենց անկրկնելի գեղեցկությամբ։
Այ, օրինակ, սրանք իմ ամենասիրած ծաղիկներն են։ Իրենք վաղ գարնանից հանդիպում են Հայաստանի տարբեր վայրերում։
Այո, այո, անմոռուկն է (լատ.՝ Myosotis), կամ մկնականջ, որ գաղտրիկազգիների ընտանիքի միամյա, երկամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի ցեղից է։ Հայտնի է անմոռուկի մոտ 50, ՀՀ-ում՝ 14 տեսակ։ Անմոռուկ Դարալագյազին (M. daralaghezica) բնաշխարհիկ է։ Հանդիպում է Վարդենյաց լեռնանցքի շրջակայքում, Արա լեռան լանջերին, Ուրծի լեռնաշղթայում։
Հայաստանում առավել տարածված են անմոռուկ նոսրածաղիկ (M. sparsiflora), անմոռուկ ճմոտ (M. caespitosa), անմոռուկ անտառային (M. sylvatica), անմոռուկ կաքավկրկուտատերև (M. lithospermifolia), անմոռուկ ալպիական (M. alpestris) և այլ տեսակներ՝ գրեթե բոլոր մարզերի անտառներում, թփուտներում, գետերի և ջրամբարների ափերին, ճահճոտ վայրերում, ալպյան և մերձալպյան մարգագետիններում։
Անմոռուկը օգտագործվել է տարբեր ազգերի մոտ որպես խորհրդանիշ։ Ուշագրավ է, որ մասոնները սկսել են օգտագործել անմոռուկը 1947 թվականին, ի հիշատակ Նացիստական Գերմանիայում զոհված մասոնների։ Մասոնները կրծքին կրում են անմոռուկներ՝ որպես հարգանքի տուրք՝ նացիստական համակենտրոնացման ճամբարներում մահացած անկախ քարագործների։
Եվ շատերդ գիտեք, որ անմոռուկն ընտրվել է Հայոց Ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին նվիրված միջոցառումների պաշտոնական խորհրդանիշ, որտեղ սև գույնը խորհրդանշում է եղեռնի սարսափն ու ցեղասպանության մասին հիշողությունը։ Դեղինը պատկերում է արևի լույսը, որն ապրելու և արարելու հույս է տալիս։ Ներսի ճառագայթաձև բաց մանուշակագույնը խորհրդանշում է Ցեղասպանության դատապարտմանն ու ճանաչմանը մասնակից լինելը։ Իսկ գերակշռող մանուշակագույնը տարածված է հայկական ինքնագիտակցության հիմքում՝ հայ առաքելական եկեղեցու սպասավորների հանդերձանքի տարրերում։
Photo by Наринэ Киракосян
