Ջութակահար և զբոսավար Ազատը
Ազատ Ադամյանը Արցախյան քառօրյա և 44-օրյա պատերազմների մասնակից է: Պարտադիր զինվորական ծառայությունն անցել է Ջաբրայիլում:
Հայրը` Գրիգորին, Արցախյան առաջին ազատամարտի մասնակից է: Նա Ազատին փոքրուց հեռու է պահել պատերազմի մասին պատմություններից, որի պատճառով Ազատի մանկության հիշողություններում պատերազմական ոչ մի դրվագ չի տպավորվել:
Ջութակահար Ազատը յոթ տարեկանից նվագել է Արցախի պետական կամերային նվագախմբում, որից հետո ընտրել է զբոսավարի մասնագիտությունը: Տուրիզմը զարգացնելու նպատակով Շուշիում տարածք է ձեռք բերել, որն այսօր թշնամու վերահսկողության տակ է:
Ազատի հետաքրքրությունների շրջանակն ավելի է մեծանում. նա հիմնում է «Բարդակ» փաբն ու «Ֆորեսթ» ՀԱԲ–ը և նոր արշավախմբերի ծրագրեր մշակում:
2015 թվականին Ազատը մասնակցել է ԱՀ Մշակույթի նախարարության կողմից անցկացված գիդերի մրցույթին, իսկ 2016 թվականին մեկնում է Ռիո, մերժում համագործակցության առաջարկն ու վերադառնում հայրենիք` Արցախ:
Նոր մասնագիտություն, նոր գաղափարներ, որոնց իրագործման ճանապարհին սկսվում են Արցախյան քառօրյա, այնուհետև` 44-օրյա պատերազմները: Ազատն ու իր ընկերներն այս անգամ համախմբվում են Արցախը պաշտպանելու գաղափարի շուրջ: Նրանք զինվորագրվում են հայրենիքի փրկության գործին և պատերազմի առաջին օրն էլ մեկնում ռազմաճակատ:
Ազատն Արցախյան քառօրյա պատերազմի մասնակից է
2016 թվականի Արցախյան քառօրյա պատերազմի առաջին օրերից Ազատն ընկերների հետ կամավորագրվել է հայրենիքի պաշտպանությանը և մասնակցել Թալիշի մարտերին:
«Եթե չմասնակցեինք Արցախյան քառօրյա պատերազմին, պատերազմի մասին պատկերացումներ չէինք ունենա և արդեն 2020 թվականի պատերազմին պատրաստ չէինք լինի, այն այսպես խորը չէինք ընկալի»,- մեզ հետ զրույցում ասաց Ազատը:
Հենց Քառօրյա պատերազմի ժամանակ կազմավորվեց նրանց կամավորական ջոկատը: Տղաները սեփական միջոցներով ձեռք բերեցին քնապարկեր, զինվորական հանդերձանք, զրահաբաճկոն, սաղավարտ, և 2020 թվականի պատերազմի ժամանակ բնավ դրանց կարիքը չունեցան:
Ազատը վիրավորվել է Արցախյան 44-օրա պատերազմի ժամանակ
2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ին սկսվեց Արցախյան 44-օրյա պատերազմը: Ազատն ու իր ընկերները չսպասեցին Զինվորական կոմիսարիատի ծանուցմանը և հոգու նվիրումով կամավոր մեկնեցին պատերազմի դաշտ` այս անգամ արդեն կազմավորված ջոկատով և զինվորական բոլոր պարագաներով:
«Պատերազմը տղամարդու համար է: Մենք պետք է դրանով մեծանայինք: Ես իմ որդուն պատմելու եմ պատերազմի մասին և նրան դաստիարակելու եմ հայրենիքի համար պայքարելու հոգեբանությամբ»,-ասում է Ազատը:
2020 թվականի Արցախյան 44-օրյա պատերազմի առաջին օրերից Ազատն ու իր ընկերները Եղնիկներ տեղանքում ակտիվ մասնակցել են ռազմական գործողություններին: Մարտական առաջադրանքներ կատարելուց բացի Ազատն ընկերոջ` Արտուրի հետ միասին մարտադաշտից վիրավորներ է հանել և շտապօգնության մեքենայով տեղափոխել հոսպիտալ: Վիրավոր ընկերոջը` Դավիթին, Ազատն է հանել մարտադաշտից:
Ազատը պատմում է, որ ամեն տեղ Արտուրի հետ էին գնում: Զինակից ընկերը պատերազմից հետո դարձել է նրա քավորը: Այդպես էին պատերազմի ժամանակ ընկերներով պայմանավորվել:
Հրետակոծության ժամանակ նրանց մեքենան հայտնվել է թշնամու թիրախում և պայթեցվել: Հետո տղաները նոր մեքենա են ձեռք բերել և այդ մեքենայով հետագայում կատարել իրենց առջև դրված մարտական առաջադրանքները:
Հոկտեմբերի 2-ին կապով հաղորդում են` փամփուշտ չկա… Ազատը լսում է և սկսում է զինամթերքով բեռնված մեքենանյից զինամթերքը դատարկել: Հենց այդ պահին կասետային ռումբի պայթյունից մեքենայի շուրջն ամեն ինչ հօդս է ցնդում:
Ազատը հինգ տեղից վիրավորվում է:
«Մենք կռվել ենք թշնամու մի քանի բանակի դեմ: Մեր տղաները հերոսաբար են կռվել, պարտության միակ պատճառները ուժերի անհավասարությունն էր, թշնամու զորքի թվաքանակի գերիշխումը, դաշնակիցների` մեզ ժամանակին օգնության չհասնելը», - ասում է Ազատը:
Վիրավոր Ազատը մասնակցել է Խրամորթի ինքնապաշտպանությանը
2022 թվականի մարտին ադրբեջանական զինուժը Ասկերանի շրջանի Խրամորթ գյուղում խախտում է շփման գիծը: Լսելով, որ հայկական զորքը հետ է քաշվել և վտանգ կա, Ազատն ու իր ընկերները որոշում են կամավոր մեկնել Խրամորթ և միանալ գյուղի ինքնապաշտպանությանը:
Տղաները խորհրդակցում են պատերազմի բովով անցած իրենց հայրերի հետ և տեղանքի կոորդինատներ վերցնելուց հետո մեկնում Խրամորթ: Խրամորթում կամավորական ջոկատի հրամանատարն Ազատն էր: Տղաներն այնտեղ մնացին մինչև մայիսի 3-ը:
Ազատն ասում է, որ իր երկու երազանքներն իրականացել են` մեկը` սառնարանը լիքը լինելն էր , մյուսը` զինվորական համազգեստ կրելը:
Երբ Ազատի հետ խոսեցինք մինչև պատերազմն ու պատերազմից հետո Արցախի մասին, նա ասաց, որ մեր ժողովուրդն ավելի ծանր օրեր է ապրել, և սա վերջը չէ: Նրա խոսքով` այն տարիներին մարդկանց համախմբել և ոգևորել են, իսկ այս անգամ դրա ժամանակը չունեցանք, որովհետև ամեն ինչ շատ արագ սկսվեց:
«Թշնամու հետ խաղաղություն կնքել հնարավոր չէ: Կամ պիտի թողնենք Արցախն ու գնանք այստեղից, կամ մնանք մեր հողում, պայքարենք և այն պահենք»,- ասում է Ազատը:
Ազատը հավելում է, որ իր տղային այնպես է դաստիարակելու, որ դառնա իր ռազմական ընկերը, միասին լծվեն հայրենիքի պաշտպանության գործին, իրար վրա հույս դնենք, իրար նեցուկ լինեն:
«Պատերազմից չպիտի վախենանք, պատերազմն անխուսափելի է: Պետք է պատրաստ լինել նոր պատերազմի»,- վերջում ավարտում է իր խոսքը::
Հասմիկ Հակոբյան
