«Գիտական աստիճանաշնորհման ոլորտում պահանջների խստացումը դրական եմ գնահատում։ Ավելին,համարում եմ, որ կրթության ոլորտում ևս պետք է բարձր չափանիշներ սահմանենք ցանկալի արդյունք ունենալու համար»,- ասում է ՀՀ ԳԱԱ Երկրաբանական գիտությունների ինստիտուտի տնօրեն, ե․գ․դ․ Խաչատուր Մելիքսեթյանը՝ «Անկախի» հետ զրույցում մեկնաբանելով «Գիտական աստիճանաշնորհման կանոնակարգի» նախագիծը։
Ակնկալվում է, որ դեռևս հանրային քննարկման փուլում գտնվող նոր կանոնակարգը կնպաստի միջազգային համագործակցությանը և ՀՀ-ում իրականացվող գիտական հետազոտությունների միջազգայնացմանը։
Փաստաթղթով թեկնածուական ատենախոսություն պաշտպանելուց մինչև մասնագիտական խորհրդի կազմ ընդգրկվելու համար պայման է սահմանվում միջազգային հեղինակավոր ամսագրերում տպագրություններ ունենալը։ Որպես խրախուսանք անգամ օտարերկրյա ամսագրում 1 հոդվածը հավասարեցվում է 2-3 տեղական տպագրություններին։ Բացի այդ, փաստաթղթով հնարավորություն է ստեղծվում օտարերկրյա մասնագետներին որպես համաղեկավար, ընդդիմախոս, կամ մասնագիտական խորհրդի անդամ ընդգրկելու համար։
«Բնական և Երկրի մասին գիտությունների համար շատ կարևոր է, որ հոդվածները հրապարակվեն լավ ամսագրերում։ Դա հայկական գիտությունը կդարձնի ավելի մրցունակ, մեր մասնագետների աստիճանաշնորհման կարգը կմոտենա արտասահմանյան աստիճանաշնորհման պահանջներին։ Դա միանշանակ դրական է»,- ասում է Մելիքսեթյանը։
Նրա համոզմամբ՝ հայաստանյան ամսագրերը ևս պետք է ձգտեն ընդգրկվել միջազգային շտեմարաններում։ «Դա մի քիչ երկար գործընթաց է, բայց ամեն դեպքում պետք է ձգտել։ Միգուցե պետք է սահմանափակել հայկական ամսագրերի քանակը և այդպիսով նրանց դարձնել մրցունակ,- ասում է նա։- Որպեսզի մենք լավ ամսագրեր ունենանք, նախ պետք է լավ գիտնականներ ունենանք։ Այդպիսով մեր ամսագրերի մակարդակը կբարձրանա, կկարողանան ընդգրկվել միջազգային շտեմարաններում»։
Հարցին՝ արդյոք նախագծով ոչ նպաստավոր պայմաններ չենք ստեղծում հայաստանյան գիտական ամսագրերի համար, Մելիքսեթյանը պատասխանում է․ «Ելք չկա, տեղական շատ ամսագրեր կան, որտեղ շատ հեշտ է հոդված տպագրելը։ Մենք աստիճանաշնորհման համար պահանջները պետք է բարձրացնենք»։
Մելիքսեթյանը նաև հավելում է՝ խստացված պահանջները տեղին են բնական և Երկրի մասին գիտությունների ոլորտների համար, բայց հայագիտության ասպարեզում մի փոքր այլ մոտեցում է պետք։
Խոսելով նախագծի դրական կողմերի մասին՝ Մելիքսեթյանը կարևորում է նաև այն, որ հնարավորություն է ընձեռվում օտարերկրյա գիտնականներին մասնագիտական խորհրդի կազմում ընդգրկել։ «Ճիշտ է, քանի որ պաշտպանություններն ընթանում են պետական լեզվով, կարող է խնդիր առաջանալ, որ օտարերկրյա մասնագետը մեր պետական լեզվին չի տիրապետում։ Բայց մեր ոլորտում ունենք հայազգի գիտնականներ, որոնք շատ բարձր վարկանիշ ունեն։ Նրանց անպայման կընդգրկենք»,- ասում է նա։
Մելիքսեթյանի կարծիքով՝ պետք է խրախուսվի նաև ատենախոսություններն անգլերենով գրելը։ «Նախ, մեր ոլորտում գիտությունն ազգային չի կարող լինել, միջազգային է։ Բացի այդ, դա հնարավորություն կտա օտարերկրյա ընդդիմախոսների ներգրավել։ Նեղ մասնագիտացումներ կան, որոնցով Հայաստանում մասնագետներ չունենք։ Իսկ օտար լեզվով ատենախոսություն ունենալու պարագայում այլ երկրներից մասնագետներ կներգրավենք որպես ընդդիմախոս՝ աշխատանքի մասին օբյեկտիվ կարծիք ստանալու համար»,- ասում է նա՝ հավելելով, որ անգլերենով ատենախոսությունների պարագայում ավելի հեշտ կլինի նաև գրագողության դեմ պայքարելը։
«Դա ասպիրանտների, երիտասարդ գիտնականների գործը կդժվարացնի, բայց մենք պետք է բարձր նպատակ դնենք և փորձենք մեր գիտությունը մոտեցնել միջազգային մակարդակի»,- ասում է նա։
Մելիքսեթյանը վստահ է՝ գիտական աստիճանաշնորհման նոր կարգն իսկապես նպաստելու է մեր երկրում իրականացվող հետազոտությունների միջազգայնացմանը, և դրանից շահելու է մեր երկիրը, քանի որ հայաստանյան գիտնականներն ավելի մրցունակ կդառնան։
«Գիտության ասպարեզում այդ միջազգայնացումն ուզենք, թե չուզենք, տեղի է ունենում։ Այսպես այդ գործընթացը կանոնակարգված է իրականացվելու»,- ասում է նա։
