Ուշացած դաշտային ծաղիկները
Արցախում գարուն է, բայց Իննայի համար Սասունի դաշտային ծաղիկներն ուշանում են… Դիրքերից նրա վերադարձին ավանդական դարձած խմորեղենն էլ չի պատրաստում Իննան: Սասունը չի վերադառնալու, ծաղիկներն այդպես էլ չեն հասնելու կնոջը: Գարունը կորցրել է իր գույնն ու բույրը. շրջափակման 88-րդ օրն են ապրում Արցախյան 44-օրյա պատերազմում անմահացած Սասունի կինն ու երեք երեխաները` երկնքից մի կտոր լույս պոկելու հույսով:
Կրտսեր սերժանտ Սասուն Սուլեյմանյանը պարտադիր զինծառայությունից հետո պայմանագրային զինծառայության էր անցել «Հատուկ նշանակության ջոկատում»՝ զբաղեցնելով ՀՆ 4-րդ խմբի 2-րդ ջոկի հետախույզ-սակրավորի պաշտոնը։ Ֆիզիկապես կոփված երիտասարդն Արցախյան ապրիլյան պատերազմի մասնակից էր։ Ապրիլյան պատերազմից հետո աշխատանքի էր անցել «THE HALO TRUST»-ում` որպես ջոկատի հրամանատար:
2019 թվականին նորից ծառայության էր անցել Արցախի պաշտպանության բանակի հատուկջոկատայինների խմբում` որպես հետախույզ-վարորդ:
Սասունն Իննայի եղբոր մտերիմ ընկերն էր: Ամուսնացել են Սասունի մայրիկի ծննդյան 50 ամյակին: Մորն ասել է` ծննդյան տարեդարձին նվեր հարս է բերելու:
«Իննուսիկ էր ասում ինձ: Շատ լավ ամուսին էր. հոգատար, ջերմ, երբեք ինձ հետ բարձր տոնով չէր խոսել, յուրաքանչյուր ճաշից հետո միշտ շնորհակալություն էր հայտնում»,- ասում է Իննան:
Կինը պատմում է, որ նրանց առաջնեկն արատով էր ծնվել և մահացել: Ընդամենը մի քանի օր էր ապրել: Իննան այդ ժամանակ շատ ծանր էր տարել երեխայի կորստյան ցավը, զգացել էր` թեև Սասունը նրան սփոփում էր, բայց նրա համար էլ էր շատ ծանր:
Արցախյան առաջին ազատամարտում հորը կորցնելուց հետո փոքր տարիքից Սասունն աշխատել և օգնել է մայրիկին: Նա երբեք ընտանիքի անդամների միջև տարբերություն չէր դրել, նրա համար բոլորը հավասար էին:
Մորն Աստծո պես սիրում ու պաշտում էր, ընկերների հետ խոսում էր ամեն ինչից: Սասունի մայրը միշտ որդուց էր խորհուրդ հարցնում ու առաջնորդվում դրանով: Որպես եղբայր` յուրահատուկ էր: Դավիթին հարգում ու սիրում էր որպես մեծ եղբայր: Առանձնահատուկ վերաբերմունք էր ցուցաբերում փոքր եղբոր` Մհերի նկատմամբ` միշտ պաշտպանելով նրան: Մհերի կինը` Անին, պատմում է, որ Սասունը հոգատար, սրտացավ, բարի, ընկերասեր մարդ էր: Անգամ զարմանում էին` ինչպե՞ս կարող էր մարդն իր դժվար կանքի և կորուստների հետ շարունակեր մնալ բարի և կյանքով լի:
«Մենք միշտ ապրում ենք, մտածելով, թե հաջորդ օրն ինչ ենք անելու: Խնայում ենք ինչ-որ բան հաջորդ օրվա ու ապագայի համար: Սասունն այդպես չեր ապրում, նա ապրում էր օրով. այդ օրն արթնացել էր` անիմաստ չեր անցկացնում, շուտ մի բան էր կազմակերպում, որ օրը հագեցած անցներ», -ասում է Անին:
Հաճախ էր հարազատներին քաղաքից դուրս լավ վայր տանում, ձեռքի վերջին գումարն էլ ծախսում էր, միայն թե լավ ժամանակ անցկացնեին։
«Մարդիկ հաճախ ասում են` պետք է քեզ նվիրես կամ հայրենիքին, կամ ընկերներին, կամ ընտանիքին, բայց Սասունն այնքան մեծ սիրտ ուներ, որ ընտանիքը, ընկերները և հայրենիքը նրա սրտում միաժամանակ էին ապրում: Ես երբեք չեմ ասում` Սասունը գնացել է միայն հայրենիքի համար: Սասունը գնացել է հայրենիքի, ընկերոջ և ընտանիքի համար»,-ասում է Անին:
Կնոջ հանդեպ առանձնահատուկ ուշադիր էր Սասունը: Շատ էր սիրում իր երեխաներին: Փոքրը` Արսենը, չնայած մեկ տարեկան էր, բայց շատ կապված էր հոր հետ: Պատերազմի օրերին Սասունը երեխաների հետ հաճախ էր խոսում: Հուսադրում էր` ամեն ինչ լավ է լինելու:
«Պատերազմի առաջին օրը չենք էլ հասցրել հրաժեշտ տալ իրար, վազելով գնացել է»,- ասում է Իննան:
Վերջին օրն էլ զանգել և ասել էր, որ պետք է ամեն ինչին պատրաստ լինել: Կինը լացել էր, նա էլ խնդրել էր` չլացել, ուժեղ լինել:
«Զգացել էր, որ կարող է հետ չվերադառնար»,- ասում է Իննան:
Սասունն իսկական մարտիկ էր
Ծառայակից ընկերոջ`Վիգենի խոսքով` Սասունը նվիրված էր բոլորին, դրական ու ընկերասեր մարդ էր: Անկախ այն հանգամանքից, թե տվյալ մարդու հետ մտերիմ էր նա, թե` ոչ, ցանկացած հարցում առաջինն էր օգնության հասնում: Նախաձեռնել էր ցանկացած հարցում վիրավոր ընկերներին և զոհված ընկերների ընտանիքներին օգնելու:
«Մեր ծառայության ընթացքում որևէ դեպք չեմ հիշում, որ նրան կբնութագրեր վատ կողմերից»,- ասում է նա:
Արցախյան 44-օրյա պատերազմի առաջին վայրկյանից Սասունը հերոսաբար մարտնչել է թշնամու դեմ՝ փրկելով ավելի քան տասնվեց անձի կյանք։ Սեպտեմբերի 27-ի առավոտյան զորամաս էր եկել: Սեպտեմբերի 29-ին առաջադրանք էր ստացել`Մատաղիս և Թալիշ զինամթերք հասցնելու և վիրավորներին ու զոհվածներին տարհանելու: Ավիացիոն հարվածների տակ նա վիրավորներին տեղափոխել էր Մարտակերտի և Ստեփանակերտի զինվորական հոսպիտալներ:
Հաջորդ օրը մյուս խմբի հետևից պետք է գնար, բայց անձնակազմը հետ էր քաշվել, Սասունին էլ կապ էին տվել` հետ վերադառնալ իրենց տեղակայման վայր:
Հոկտեմբերի 3-ին Եղնիկներ են գնացել: Սասունը հետախույզ-վարորդ էր, և նրա գործն անձնակազմի և զինամթերքի տեղափոխման հետ էր կապված: Նա կարող էր չմասնակցել մարտական գործողություններին, բայց առաջինն էր դիմել Արեգա սարի մարտական գործողություններին մասնակցելու խնդրով: Ունենալով որոշակի փորձ`որոշել էր, որ պետք է մասնակցեր դրանց:
«Նա թիկունքի մարդ չէր, իսկական մարտիկ էր: Հայրենասիրությունը փոքրուց էր նրա մեջ»,- ասում է Վիգենը:
Հոկտեմբերի 5-ին համահավաք անձնակազմով հարձակման են անցել Արեգա սարը հետ վերցնելու: Առաջին մարդն էր, որ աշտարակի տակից կապ էր տվել, որ ընկերները հանգիստ առաջ գան: Այդտեղ շատ զոհեր են ունեցել: Ծառայակից ընկերներից Դավիթ Համբարձումյանը Սասունի մեքենայով անտառի ճանապարհով օգնության էր շտապել, սակայն ականի վրա պայթել է: Սասունը կապ էր տվել և հայտնել դրա մասին: Հենց այդ ժամանակ էլ անմահացել է նա:
Վիգենը հիշում է, որ 2010 թվականի չարաբաստիկ մի օր վիրավորվել էր և հայտնվել 150 մ հեռավորության վրա չեզոք գոտում: Սասունն առաջինն էր շտապել Վիգենին օգնության:
Սասուն Սուլեյմանյանը հուղարկավորվել է Ստեփանակերտի Եղբայրական գերեզմանոցում: Հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական Խաչ» 1-ին աստիճանի և «Մարտական ծառայություն» մեդալներով։
Հասմիկ Հակոբյան
