Թուրքիայի նոր խորհրդարանը մայիսի 14-ի ընտրություններից հետո կարող է ավելի խայտաբղետ լինել. այնտեղ ներկայացված են 18 կուսակցությունների ներկայացուցիչներ, բայց երկու կողմերի ազգայնական եւ պահպանողական ուժերը հավաքել են աննախադեպ քաշ օրենսդիր մարմնում, գրել է Al Monitor-ը։
Նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը, որին մայիսի 28-ին սպասվում է նախագահական ընտրությունների երկրորդ փուլն այն բանից հետո, երբ առաջին փուլում հավաքեց ձայների 49,5 տոկոսը, իր ողջ քարոզարշավը կառուցել է ազգային գոյատեւման եւ անվտանգության մասին պատմությունների վրա։
Ընդդիմությանը սեւացնելու եւ ընտրազանգվածին վախեցնելու համար Էրդողանի թիմը նկարել է վերածնվող ահաբեկչության, հեղաշրջումների, Արեւմուտքի միջամտության եւ երկիրը կիսելու պատկերներ՝ ընդդիմության թեկնածու Քեմալ Քըլըչդարօղլուին մեղադրելով ահաբեկչական խմբերի հետ կապ ունենալու մեջ։ Այս կերպ վարվելով՝ նա փորձում է նվազագույնի հասցնել քաղաքական այն գինը, որը վճարում է Թուրքիան խոցած տնտեսական ճգնաժամի, փետրվարյան երկրաշարժերի հետեւանքով առաջացած հսկայական ավերածությունների եւ կառավարության շարքերում կոռուպցիայի աճող մեղադրանքների համար։
Եթե Էրդողանին վերընտրեն, նա կարող է հույս ունենալ 600-ից 322 տեղի խորհրդարանում՝ օրենքներ ընդունելու համար։ Այնուամենայնիվ, նրա Արդարություն եւ զարգացում կուսակցությունը (ԱԶԿ) նախորդ ընտրություններում կորցրեց 267 տեղ 295-ից, այն դեպքում, երբ նրա գլխավոր դաշնակից Ազգայնական շարժում կուսակցությունը (ԱՇԿ), նախնական արդյունքների համաձայն, իր տեղերն ավելացրել է՝ 49-ից հասցնելով 50-ի։ Էրդողանի Ժողովրդական դաշինքի կազմում խորհրդարան մտած սկսնակների շարքում «Նոր բարօրություն» իսլամիստական կուսակցությունը (YRP) ստացել է հինգ տեղ, իսկ «Ազատ գործ» (Huda-Par) կուսակցությունը՝ քրդական իսլամիստական խումբը, ստացել է չորս տեղ։ Էրդողանի դաշինքին չի հաջողվել հավաքել 360 տեղ որակյալ մեծամասնություն, որն անհրաժեշտ է սահմանադրությունը փոխելու համար։
Վեց կուսակցություններից բաղկացած ընդդիմության դաշինքը, որը կողմ է գործադիր նախագահական համակարգի չեղարկմանը եւ խորհրդարանականի վերականգնմանը, ստացել է 213 տեղ։ Հիմնական ընդդիմադիր Ժողովրդա-հանրապետական կուսակցությունն (ԺՀԿ) ավելացրել է տեղերի թիվը՝ 146-ից հասցնելով 169-ի 2018թ. ընտրություններում, այն դեպքում, երբ նրա խոշոր դաշնակիցը՝ ազգայնական «Լավ կուսակցությունը», տեղերն ավելացրել է մեկով՝ 44։ Այնուամենայնիվ, ԺՀԿ-ի պատգամավորների թիվը կրճատվել է 130-ի 2018թ. ընտրություններից հետո։ Հանվել են ավելի փոքր կուսակցությունների տեղերը, որոնց թեկնածուները առաջադրվել էին ԺՀԿ-ի ցուցակներով։ Դրանց մեջ էին Դեմոկրատիա եւ առաջընթաց (DEVA) եւ Ապագայի կուսակցությունները, որոնք գլխավորում էին Էրդողանի նախկին զինակիցները, որոնք ստացել են 14 եւ 10 տեղեր համապատասխանաբար, եւ իսլամիստական Երջանկության կուսակցությունը, որը ստացել է 10 տեղ։
Քրդերի գլխավորած Աշխատանքի եւ ազատության կուսակցությունը ստացել է 66 տեղ։ Նրա խոշոր բաղադրիչը՝ Ժողովրդա-դեմոկրատական կուսակությունը (ԺԴԿ), աշխատել է Կանաչ ձախերի կուսակցության դրոշի ներքո (զգուշություն դատարանի ցանկացած որոշման դեմ՝ վերջին րոպեին արգելելու կուսակցությունը, որը դատի տակ է զինված քրդական գրոհայինների հետ ունեցած ենթադրյալ կապերի մեղադրանքով)։ Կուսակցությունն ստացել է 62 տեղ, իսկ նրա դաշնակիցը՝ Թուրքիայի աշխատավորական կուսակցությունը, ստացել է մնացած չորսը։
Ըստ էության, արդյունքները ցույց են տալիս ազգայնական-իսլամիստական կողմնորոշման ուժեղացումն աշխատավոր դասակարգի եւ ցածր եկամուտ ունեցող խմբերի շարքում, ինչպես քաղաքային, այնպես էլ գյուղական շրջաններում։ Չնայած այդ զանգվածները տուժել են Թուրքիայի տնտեսական ցնցումներից, նրանք որոշել են աջակցել Էրդողանի պահպանողական դաշինքին։
Ընդհանուր առմամբ, երկրում ի հայտ է եկել ամենաազգայնական եւ պահպանողական խորհրդարանն այն ժամանակվանից ի վեր, ինչ մեկ հարյուրամյակ առաջ ստեղծվել է ժամանակակից Թուրքիան։ Ազգայնական եւ պահպանողական կուսակցությունները երկու կողմում զբաղեցնում են ավելի քան 400 տեղ։ Կանայք ստացել են 121 տեղ՝ ամենամեծ թիվը ներկա պահին, բայց եւս մեկ կարեւոր իրադարձություն դարձավ այն, որ թեկնածուները, որոնք բացահայտ խախտում են կանանց իրավունքները, անցել են խորհրդարան Էրդողանի դաշինքի շրջանակում։
Արտաքին քաղաքականության տեսակետից նոր խորհրդարանը միայն կամրապնդի Էրդողանի դիրքերը ցանկացած նոր ռազմական ինտերվենցիայում Սիրիայի եւ Իրաքի քրդական խմբավորումների դեմ, ինչպես նաեւ Կովկասում թուրքական ազդեցության ընդլայնման քայլերում։
