Հայաստանի երեք համայնքներում՝ Գավառում, Գանձակում, Արենիում, բացվել են ռուսաց լեզվի և մշակույթի ուսումնասիրման կենտրոններ։ Նախաձեռնության հեղինակը «Հաղորդակցության զարգացման միջազգային ինստիտուտ» մարդասիրական հիմնադրամն է (МИР) ՝ Հաղորդակցության զարգացման ազգային գիտահետազոտական ինստիտուտի (НИИРК) աջակցությամբ։ Կենտրոններում ուսուցումն անվճար է։
«Հաղորդակցության զարգացման միջազգային ինստիտուտ» մարդասիրական հիմնադրամի տնօրեն Գագիկ Ալոյանի խոսքով՝ ծրագրի նպատակներն են Ռուսաստանի և Հայաստանի միջև ընդհանուր հումանիտար մթնոլորտի ստեղծումը, ռուսաց լեզվի կարգավիճակի պահպանումը որպես ազգամիջյան հաղորդակցության և միջմշակութային երկխոսության լեզու, ինչպես նաև երկու երկրների մշակութային և պատմական ժառանգությունն ու ինքնությունը փոխանցել գալիք սերունդներին, նպաստել մշակութային զարգացմանը, ապահովելով երեխաների մասնագիտական ինքնաիրացումը, ստեղծելով մատչելի մշակութային և կրթական միջավայր՝ անկախ եկամտի, ազգության և կրոնի մակարդակից։ «Ռուսաց լեզվի և մշակույթի МИР կենտրոնը ժամանակակից տարածք է, որտեղ գտնվելը հարմարավետ և հետաքրքիր է: Դասավանդման մեթոդիկայի շրջանակներում կցուցադրվեն ֆիլմեր, մուլտֆիլմեր, կկազմակերպվեն խաղեր, կանցկացվեն հանդիպումներ մասնագետների և տարբեր մասնագիտությունների ներկայացուցիչների հետ, կկազմակերպվի աջակցություն դեռահասներին՝ կարիերա կառուցելու գործում»,-նշում է նա։
«Հաղորդակցության զարգացման ազգային գիտահետազոտական ինստիտուտը (НИИРК), նպատակ ունի զարգացնել բարիդրացիության գոտի Ռուսաստանի շուրջ, զարգացնել բարեկամական հարաբերություններ և պայմաններ ստեղծել նման հարաբերությունների համար, ներառյալ` ռուսաց լեզվի իմացությունը: НИИРК -ը տարբեր երկրներում աշխատանքներ է իրականացնում գիտական դիվանագիտության, փորձագիտական դիվանագիտության, մշակութային դիվանագիտության, երիտասարդական դիվանագիտության ոլորտներում։ МИР հիմնադրամի առաջին ծրագիրը Գավառի, Գանձակի և Արենիի ռուսաց լեզվի և մշակույթի կենտրոններն էին: Վստահեցնում եմ, որ սա միայն սկիզբն է։ Ծրագրերը ներառում են նոր սոցիալապես նշանակալի, հումանիտար նախագծեր», - նշել է МИР մարդասիրական հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ, Հաղորդակցությունների զարգացման ազգային հետազոտական ինստիտուտի հետազոտությունների գծով փոխտնօրեն Վալենտինա Կոմլեվան:
НИИРК-ի լրատվական գործունեության գծով փոխտնօրեն Ալինա Գասումյանովան մանրամասն խոսեց այն մասին, թե կոնկրետ ինչ է տեղի ունենալու Հայաստանում ռուսաց լեզվի և մշակույթի կենտրոններում, ինչպես նաև կիսվեց հետաքրքիր պատմական փաստերով, որոնք միավորում են երկու երկրները:
«Այն պարզապես լեզվի սենյակ չէ: Բազմաֆունկցիոնալ կրթական և սոցիալ-մշակութային միջավայր է՝ ծանոթանալու Ռուսաստանի մշակույթին, գիտությանը, ժառանգությանը և երկու երկրների՝ Ռուսաստանի և Հայաստանի բարեկամության պատմությանը: Թերևս ոչ բոլորին է հայտնի, որ ռուս բանաստեղծ, գրող, դրամատուրգ և դիվանագետ Ալեքսանդր Գրիբոեդովը 19-րդ դարի սկզբին հայ կանանց ազատել է պարսկական հարեմներից և եղել է Իրանից հայերի վերաբնակեցման նախաձեռնողը։ Բանաստեղծ Վլադիմիր Մայակովսկու ծնողները ծանոթացել և ամուսնացել են 1883 թվականին Հայաստանում։ Մոսկվայի կոնսերվատորիայում ուսանելու տարիներին հայ կոմպոզիտոր Արամ Խաչատրյանը գրել է ավելի քան 50 ստեղծագործություն»,-նշում է նա։
Գասումյանովայի խոսքով՝ յուրաքանչյուր սենյակ ունի իր ոճային լուծումը՝ կենտրոնանալով մշակույթի կամ գիտության մեկ բնագավառի վրա, որի շնորհիվ Ռուսաստանը հայտնի է ամբողջ աշխարհին՝ գրականություն, տարածություն, գյուտեր, նկարչություն, թատրոն: Տարածության ընտրված ոճը նաև սահմանում է վեկտոր յուրաքանչյուր կենտրոնում լրացուցիչ գործողությունների համար: Օրինակ՝ ռուսական գրականությունից ոգեշնչված տարածքը հագեցած է թատերական ներկայացումների համար նախատեսված բեմով, այստեղ անցկացվում են գրական ընթերցումներ և առկա է գրական ակումբ, ինչպես նաև ռուսերենով հանդիպումներ Ռուսաստանի և տվյալ երկրի հայտնի գրողների, դերասանների, ռեժիսորների և մշակութային գործիչների հետ։
«Գիտություն» սենյակում տեսնում ենք դիմանկարներ և հետաքրքիր փաստեր Մենդելեևի և Ցիոլկովսկու մասին, ծանոթանում ենք առաջին մարդու թռիչքի պատմական լուսանկարներին, իմանում ենք Գագարինի և ժամանակակից տիեզերագնացների, միջազգային տիեզերական կայան սարքի կառուցվածքի մասին, փորձում ենք իրական տիեզերական սնունդ և գրանցում ենք ռուսերեն լեզվով ռոբոտաշինության ակումբում: Արվեստի տարածությունում՝ ռուս հայտնի նկարիչների նկարներ և կենսագրություններ են, հանդիպում ենք ժամանակակից դիզայներների և նկարիչների, ովքեր ճանաչված են ոչ միայն Ռուսաստանում, այլև այլ երկրներում: Սակայն նրանք ռուսերեն են մտածում, ստեղծում ու առաջ մղում իրենց տաղանդը։ Որպես հավելյալ աշխատանքներ՝ կան ասեղնագործության և արվեստի և արհեստի դասեր, առցանց դասախոսություններ ինքնադրսևորման հմտությունների վերաբերյալ, սոցիալական ցանցերում առաջխաղացում և այլ հմտություններ, որոնք օգտակար կլինեն մասնագիտական իրացման համար»,-նշում է Ալինա Գասումյանովան:
Կենտրոնների բացմանը աջակցել են ինչպես տեղական իշխանությունները, այնպես էլ Հայ առաքելական եկեղեցին։ Արենիում Նորավանքի վանքի քահանա Հայր սուրբ Զարեհ ձեռամբ օծվել է ռուսաց լեզվի և մշակույթի կենտրոնը։ Կենտրոնների բացմանը աջակցել են նաև ՀՀ ԿԳՄՍ-ն, Ռուսաստանի Դաշնության դեսպանատունը, Գիտության և մշակույթի ռուսական կենտրոնը, Մոսկվայի տունը։ Պատվավոր հյուրերի թվում էին նաև Երևանի պետական համալսարանի ղեկավար կազմի ներկայացուցիչներ, ռուսաց լեզվի մասնագետներ և գիտնականներ Ռուսաստանից։
Կազմակերպիչներն ընդգծել են, որ «Ռուսաց լեզվի և մշակույթի աշխարհ» նախագիծը հավելումն է այն մեծ աշխատանքին, որը կատարվում է Ռուսաստանի Դաշնության դեսպանատան, Գիտության և մշակույթի ռուսական կենտրոնի, Մոսկվայի տան կողմից՝ մեր երկրների միջև բարիդրացիական հարաբերություններ ստեղծելու համար։ Եվ որքան շատ լինեն փոխադարձ մերձեցմանն ուղղված նման նախաձեռնությունները, այնքան ժողովուրդների միջև բարեկամությունը կամրապնդվի։
