Խոսք ընթերցողի
Մի քանի անգամ եմ ականատես եղել, որ Ճոճկան (Ալավերդի) - Երևան երթուղային միկրոավտոբուսի վարորդ Արարատը Ալավերդու Բաղրամյան թաղամասի խանութից թխվածքաբլիթներ է գնում և Թումանյան քաղաքի մոտ դրանով կերակրում մի քանի թափառող, այսպես ասած անտեր շների։ Մի անգամ շները չկային և նա թխվածքաբլիթները թողեց վերադարձին հանդիպելու հույսով։ Միանգամից այս իրողությունը հիշեցի, երբ Մարիետա Խաչատրյանի՛՛Դեպի կյանքե՛՛ (՛՛Վան Արյան՛՛ հրատ, 2023թ) գրքում կարդացի ՛՛Ուրիշի շունը՛՛ մանրապատումը։
... Կերակրելով շանը, նրա հավատարմությունը տիրոջ հանդեպ կասկածի եք ենթարկում, - կարդում եմ պատմվածքում ու ավելի եմ արժևորում հարգարժան վարորդի քայլը՝ տերը չկա ...
Կյանքի հայելային արտացոլանքներ են Մարիետա Խաչատրյանի մյուս մանրապատումներն ու պատմվածքները ևս։ Դրանցում նաև ազգային ցասման նկարագրություններ կան՝ խաղաղության պայմանագրի մասին ամպագոռգոռ խոսողները թող նախապես կարդան հեղինակի ՛՛Մամիկի վրեժը՛՛ պատումը։ Հեղինակը նաև համոզում է, որ հարազատությունը չի կարող և չպետք է լինի ժամանակավոր կատեգորիա, իսկ կյանքի ժամանակը երբեք առանց անակնկալների չի լինում։ ,Դեպի կյանքե վիպակը պատկերավորման է հանձնում դարափոխը, հավակնելով փոխարինել հեղինակի ու ժամանակի կենսագրությանը՝ Մարիամի նոթատետրի կերպարանքով։ Հեղինակը արձակ էջերում կիսվելով ընթերցողի հետ պատվիրում է, որ գիրքը մանկության սեղանին չթողնել, կրկին անգամ հանրայնացնում է ՛՛Գրքի հոտը՛՛, գաղտնի և սիրուն պատումներ անում ու հայելին թեքում դեպի ,չափածո կյանքե։
Սկզբում որպես բնաբան մտքում պահելով մեծատաղանդ Վահագն Դավթյանի ,Պոեզիան նահանջում է, և մեղքը ոչ այնքան ժամանակինն է, որքան բանաստեղծությունը քայքայող բանաստեղծներինըե։ Պատահական չէ ամենևին այս ընդգծումը, իմ խորին համոզմամբ Մարիետա Խաչատրյանը բանաստեղծություններն իր հոգուց է հանում, ամենևին էլ չվնասելով, չքայքայելով։ Հոգու ճիչ է նրա չափավոր խոսքը.
...Կյանքը անցավ – գնաց
Ինչպես մի ճեպընթաց,
Մնացորդում կյանքի
Հիշատակներ են թաց...
Կամ թե
... Տավիղն ինչպե՞ս, ում թողնվեց –
Ի ասպարեզ մեն զուռնաչու ...
Իսկ ամենավերջում հեղինակը խնդրում է Բարձրյալին փաղաքուշ լինել իր երկրին։ Մարիետա Խաչատրյանի իրականության ընկալման և պատկերավորման շնորհների մասին ավելի քան խոսում և ազդեցիկ վավերագրեր են գրքի էջեր բերված նրա վրձնած նկարները։ Այնպես, որ հարգելի ընթերցող արժե օր առաջ կարդաս Մարիետա Խաչատրյանի այս բազմաժանր ժողովածուն, իսկ ինձ մնաց շնորհակալություն ասել ,Վան Արյանե հրատարակչության տնօերն, իմ վաղեմի բարեկամ Վիլյամ Պողոսյանին ժողովածուն ինձ տրամադրելու և հեղինակի ոգեղեն աշխարհն իմ առաջ բացելու համար։
Վաղարշակ Ղորխմազյան
