14 քաղաքական ուժեր մասնակցում են սեպտեմբերի 17-ին կայանալիք Երևանի ավագանու ընտրություններին, սակայն ոչ բոլորն են պայքարում հաղթանակի համար: Քաղաքական ուժերի մի մասի համար սա իրենց մասին ազդարարելու կամ հիշեցնելու հնարավորություն է, ոմանց նպատակն էլ գուցե ընտրողների քվեները փոշիացնելն է: Ուշագրավ է, որ 14 քաղաքական ուժերից 6-ն անգամ նախընտրական ծրագիր չունի: Այսինքն՝ նրանք 3 մլն դրամ են վճարել որպես ընտրագրավ, սակայն իրենց նեղություն չեն տվել անգամ նախընտրական ծրագիր մշակել և հանրությանը ներկայացնել իրենց գաղափարները և քաղաքական նպատակները, եթե այդպիսիք ունեն:
Ըստ ԿԸՀ կայքի՝ նախընտրական ծրագիր չունեն «Լուսավոր Հայաստան», «Ժողովրդավարական համախմբում», «Հաղթանակ», «Հայաստանի եվրոպական», «Հանրապետություն», «Ուժը հայրենյաց» կուսակցությունները:
Ծավալուն ու մանրակրկիտ ծրագիր ունեն 4 կուսակցություններ, որոնք էլ թերևս հիմնական պայքարն են մղում քաղաքապետի աթոռի համար:
Այսպես՝ «Ազգային առաջընթաց» կուսակցությունը ընտրողներին ներկայացրել է ծավալուն մի փաստաթուղթ, որտեղ մանրակրկիտ անդրադարձել են հանրային կյանքի գրեթե բոլոր «աղմկահարույց» ոլորտներին՝ կանաչապատում, շրջակա միջավայրի պահպանություն, աղմուկի կառավարում, թափառող կենդանիներ, հանրային տրանսպորտ, քաղաքային պլանավորում, հանրային առողջապահություն, կրթություն, սոցիալական պաշտպանություն: Կուսակցության քաղաքապետի թեկնածու Հայկ Մարությանը ծրագրում ներկայացնում է, թե ինչ էր նախաձեռնել որպես քաղաքապետ պաշտոնավարման ժամանակ և խոստանում շարունակել նույն տրամաբանության մեջ:
«Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցությունն առավել շռայլ է իր խոստումներում՝ հավելյալ խոստանալով նաև թվայնացում, քաղաքի արտաքին տեսքի վերականգնում և բարելավում, Երևանի նոր հատակագիծ, նոր թաղամասերի և ճանապարհների կառուցում՝ մոռանալով, որ 2018-ին խոստացածների մի զգալի մասը դեռ չեն կառուցել: Իսկ թե որն է երաշխիքը, որ թվարկված խոստումները չեն արժանանա մինչ այս հնչեղությամբ հայտարարված ու այդքանով սահմանափակված ծրագրերին, ինչպես, օրինակ՝ Աջափնյակում մետրոյի նոր կայանի կառուցումն էր, հստակ չէ, քանի որ ծրագիրը միայն խոստումներ է պարունակում և ոչ մի խոսք իրականացման հնարավորությունների, ուղիների և ժամկետների մասին:
Ի տարբերություն նախորդ երկու քաղաքական ուժերի, «Ապրելու երկիր» կուսակցությունը ավելի համակողմանի ծրագիր է կազմել՝ խոստումներին զուգահեռ ներկայացնելով, թե որքան ժամանակում է նախատեսում իրականացնել այն և ինչ ծավալներով, իրականացման յուրաքանչյուր փուլում ովքեր են լինելու շահառուները: Այս կուսակցության ծրագիրը, թերևս, ամենամշակվածն է: Խոստումները գրեթե բոլորի մոտ նման են՝ աննշան տարբերություններով: «Ապրելու երկիր» կուսակցության ծրագրում ուշագրավ է Food Bank-երի համակարգի ներդրումը:
«Մայր Հայաստան» դաշինքը քաղաքական ուժերից միակն է, որն իր նախընտրական ծրագրում ամրագրել է իշխանափոխության հրամայականը, Հայաստանի և Արցախի անվտանգային միջավայրի վերականգնումը և և Արցախի պաշտպանության խնդիրը: Ընդդիմադիր դաշտը միավորած դաշինքը կարևորում է պետական մակարդակով փոփոխությունները՝ բանակի հզորացումից, հանրային մթնոլորտի առողջացումից մինչև տնտեսության զարգացում, որի արդյունքում էլ կունենանք արդիականացված Երևան բարելավված կառավարման, տրանսպորտային, աղբահանության համակարգով և քաղաքային տնտեսվարման սկզբունքերով:
«Արդար Հայաստան» կուսակցությունը նշում է, որ մոտեցել է արմատական փոփոխությունների ժամանակը և դա պետք է սկսել Երևանից: Ու թեև կուսակցությունն առաջարկում է Երևանից սկսել փոփոխությունները, սակայն Արցախի, անվտանգային խնդիրների մասին ոչ մի խոսք չկա: Ի դեպ, նշվում է, որ ծրագիրը վերջնական չէ և կարող է համալրվել քաղաքացիների առաջարկությունների հիման վրա: Քաղաքական ուժի ներկայացուցիչները խոստանում են ընտրվելու պարագայում իրականացնել ՔՊ 2018-ի նախընտրական ծրագրի կետերից 12-ը, որոնք այդպես էլ չեն կատարվել: Այդ խոստումների թվում է մի քանի ճանապարհահանգույցների կառուցումը:
«Հանուն սոցիալական արդարության» կուսակցության նախընտրական ծրագիրն էլ սահմանափակվում է 13 կետ պարունակող բուկլետով, որը տարածում են քարոզարշավի շրջանակներում:
«Հանրային ձայն» կուսակցության նախընտրական ծրագիրը ևս մտադրությունների շարադրանք է, ինչպես՝ հանրային տրանսպորտում քաղաքավարության, տեղ զիջելու և տարրական կուլտուրայի մասին հիշեցնող աուդիո կամ վիդեո հոլովակների ներկայացում, կարմիր գծերի վերացում, ոչ մի արտոնություն պաշտոնյաներին, անիմաստ պաշտոնների կրճատում և այլն:
«Միացյալ Հայաստան» կուսակցությունն իր նպատակներն ու ցանկությունները ընտրողին ներկայացրել է 10 ոլորտների սահմաններում: Այս քաղաքական ուժի ծրագրում թերևս ուշագրավ է երևանցիների ֆինանսական պարտավորությունների կանոնակարգման և նվազեցման խոստումը. «Երևան» բանկի ստեղծում, քարտատերերի համար զեղչային համակարգի կիրառում, գույքահարկի արտոնություններ, գույքահարկի և ՃԵԿ տուգանքների համաներում:
Ամփոփելով՝ քաղաքապետի աթոռի համար պայքարող քաղաքական ուժերից միայն «Ապրելու երկիրն» է համակողմանի ծրագիր մշակել՝ խոստմանը զուգահեռ մատնանշելով նաև իրականացման ուղիներն ու ժամկետները: Չնայած շատ է խոսվում գործող իշխանությունների սխալների ու թերացումների մասին, սակայն քաղաքական ուժերից միայն «Մայր Հայաստան» դաշինքն է այս ընտրությունները կապել իշխանափոխության հետ՝ Երևանում իշխանափոխությունը համարելով Հայաստանում իշխանափոխության սկիզբը: Եվ միայն այս քաղաքական ուժն է իր դիրքորոշումը ամրագրել Արցախի ու Հայաստանի անվտանգային խնդիրների վերաբերյալ:
