Չնայած Նիկոլ Փաշինյանի հավաստիացումներին, Հայաստանը սրընթաց փոխում է իր աշխարհաքաղաքական ուղղվածությունը` հեռանում է Ռուսաստանից եւ նվազագույնի է հասցնում ՀԱՊԿ-ին, ԱՊՀ-ին անդամակցությունը՝ միաժամանակ ակտիվությունն ավելացնելով արեւմտյան հարթակներում, այդ թվում՝ ռազմական համագործակցության ոլորտում։ Հայաստանի կառավարությունից երեկ հաղորդեցին, որ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը չի մասնակցի հաջորդ շաբաթ Մինսկում կայանալիք ՀԱՊԿ-ի խորհրդի նիստին:
Հիշեցնենք, որ Եվրամիությունը որոշել է ընդլայնել Հայաստանում տեղակայված դիտորդական առաքելությունը, ակտիվացնել Հայաստանի հետ վիզաների ազատականացման շուրջ քննարկումները։ Այսպիսի ոչ այնքան շոշափելի եվրոպական աջակցության դիմաց Նիկոլ Փաշինյանը սկսել է բոյկոտել ռուսական ֆորմատները, սակայն այս հակառուսական քաղաքականությունը, մեր տեղեկություններով, միանշանակ չեն ընդունում նրա որոշ թիմակիցներ։ Իշխանամետ գործարարների, փորձառու գործիչների որոշ շրջանակ կարծում է, որ այս հակառուսական ավանտյուրիզմը լավ տեղ չի տանելու, հատկապես որ Արեւմուտքը չի պատրաստվում զբաղեցնել ՌԴ-ի դերը Հայաստանի կյանքում՝ ռազմավարական դաշնակցի եւ անվտանգության երաշխավորի եւ տնտեսական գործընկերոջ կարգավիճակում: Արեւմտյան քաղաքականության նպատակը պարզ է` ՌԴ-ին դուրս մղել Կովկասից, իսկ ի՞նչ ենք ստանալու մենք։
Վարչապետի աշխատակազմը պատճառները չի հստակեցնում, թե ինչու Փաշինյանը չի մեկնում Մինսկ, իշխող «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Խաչատուր Սուքիասյանը մեր հարցին` ինչպե՞ս եք մեկնաբանում այս բոյկոտը, հորդորեց հարգել կառավարության որոշումը․ «Դուք պետք է հարգեք Հայաստանի Հանրապետության ցանկացած որոշում՝ գործադիրի, օրենսդիրի եւ մնացածի, եւ ես խնդրում եմ` այն, ինչ մենք դարերով եղել ենք, եկեք պաշտպանենք ՀՀ շահերը։ ՀՀ քաղաքացին ձայն է տվել այս իշխանություններին, ձեւավորվել է կառավարություն, որն էլ կայացնում է այս որոշումները»։ Իսկ Դուք անձամբ համամի՞տ եք կառավարության այս որոշումներին։ Սուքիասյանը խուսափեց ուղիղ պատասխանից․ «Ես արդեն ասացի, շտապում եմ, չեմ կարող այլ հարցերի պատասխանել»։
Փոխարենը ԱԺ եվրաինտեգրման հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Արման Եղոյանը գաղտնազերծում է, որ Մինսկ չմեկնելու որոշման հիմքում այդ դաշինքից հայկական կողմի դժգոհությունն է, ինչի մասին Երեւանն արդեն տեւական ժամանակ բարձրաձայնում է: Փաշինյանն անցած ամիս չմեկնեց նաեւ Բիշքեկ՝ մասնակցելու ԱՊՀ գագաթնաժողովին: Հայաստանի մյուս բարձրաստիճան պաշտոնյաները նույնպես բոյկոտում են ՀԱՊԿ, ԱՊՀ նիստերը՝ կրկին առանց հիմնավորումներ ներկայացնելու: Սակայն Հայաստանը ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու որոշում էլ չի կայացնում: «Ձեր ասածն այն է, որ եթե մեկ, երկու, երեք, չորս, հինգ նիստի չմասնակցեցիր, վեցերորդ քայլով պիտի դո՞ւրս գաս այդ կառույցից, դա՞ է ձեր տրամաբանությունը: Ասացի` որն է խնդիրը՝ այն խնդիրները, որոնք որ մատնանշվել են, այդ խնդիրներին պատշաճում է այս վարքագիծը»,- ասաց Եղոյանը:
Բացի ՀԱՊԿ նիստերը բոյկոտելուց, ամիսներ առաջ Հայաստանը հրաժարվել էր կառույցում գլխավոր քարտուղարի տեղակալի իր քվոտայից, ապա ետ էր կանչել ՀԱՊԿ-ում իր ներկայացուցչին ու մինչ օրս նորին չի նշանակել։ Տարեսկզբին էլ հրաժարվեց զորավարժություններից։
ՔՊ-ում հույս ունեն այս նեղացկոտ ու «կամակոր» քաղաքականությամբ Ռուսաստանին «դարձի՞ բերել»․ հարցին ՔՊ-ական պատգամավոր Հովիկ Աղազարյանը կտրուկ պատասխանեց․ «Ամենեւին: Սա ընդամենը մեր պատասխանն է իրողություններին, բա չպատասխանե՞նք։ Մեզ հարց տան՝ Ջերմուկը հայկական քաղա՞ք է, մենք պիտի ճշտե՞նք` Ջերմուկը Խորհրդային Հայաստանի մեջ է եղել, թե չէ՞, խոսքը չի գնում այս կամ այն թփի մասին, խոսքը գնում է Ջերմուկ քաղաքի մասին, որտեղ տասնամյակներ շարունակ հանգստացել են ՌԴ բարձրաստիճան պաշտոնյաները»։ Աղազարյանը նկատի ունի ՀԱՊԿ-ի «տարօրինակ» պահվածքը 2021 թ. թշնամու` Ջերմուկ ներխուժելուց հետո։
Մյուս կողմից՝ Հայաստանն ակտիվություն է դրսեւորում արեւմտյան հարթակներում, ինչը խանդով են ընդունում ՌԴ-ում: Արդյո՞ք այս պահվածքով մենք Ռուսաստան-Արեւմուտք հակամարտությունն ակամայից չենք բերում Հայաստան, ինչը կարող է կործանարար լինել մեզ համար։ «Եթե մեր դաշնակիցը խնդիրներ ունի՝ ուկրաինական պատերազմով պայմանավորված, եւ չի կարողանում կատարել իր պարտականությունները, մեր տված գումարների դիմաց անգամ զենք չի մատակարարում, մենք չմտածե՞նք մեր ապահովության, անվտանգության մասին եւ այլ ճանապարհներով լուծենք։ Ոչ մի բան ՌԴ-ի դեմ չի արվում, ամեն բան արվում է ՀՀ պաշտպանունակությունը բարձրացնելու համար»,- վստահեցնում է Աղազարյանը։
Իսկ «Հայաստան» դաշինքի պատգամավոր Արմեն Ռուստամյանը կարծում է, որ խոսքը գնում է ոչ թե Հայաստանի անվտանգային համակարգի լրացման, այլ ճամբարափոխության մասին, որը շատ ծանր հետեւանքներ կարող է ունենալ Հայաստանի համար: «Մենք փոխում ենք ճամբարն այն ժամանակ, երբ ակնհայտորեն գոյություն ունի Ռուսաստան-Արեւմուտք հակամարտություն: Բոլորը տեսնում են, որ մենք ՌԴ-Արեւմուտք հակամարտությունը բերում ենք մեր տարածք, եւ սա կործանարար հետեւանքներ է ունենալու Հայաստանի համար, իրավունք չունենք այդ հակամարտության զոհը դառնալ... մեր թշնամիներն այդ հակամարտությունն ի շահ իրենց են օգտագործել, իսկ մենք այդ հակամարտությունը բերում ենք մեր տուն»:
Նրա խոսքով՝ աշխարհաքաղաքական առումով աշխարհում մեծ խնդիր է լուծվում ՌԴ-Արեւմուտք հակամարտության ընթացքով, ինչպես այն կավարտվի, ըստ այդմ էլ կլինի նոր աշխարհը:
Արմեն Ռուստամյանը հայտարարեց, որ իշխանության քաղաքականությունը տանում է նրան, որ Արեւմուտք-ՌԴ հակամարտությունն իր լուծումները գտնի Հայաստանում եւ ի հաշիվ հայերի:
