Ադրբեջանական պետությունը, հանձին МГИМО-ի շրջանավարտ Իլհամ Ալիևի, Հայաստանի դեմ տեղեկատվական պայքարում անընդմեջ սադրանքների նորանոր եղանակներ է կիրառում ու ծավալում: Եվ ամենից հաճախ դա անում է պատմության նենգափոխմամբ:

Ադրբեջանական քարոզչությունն այս անգամ որոշել է աչք գցել Ռուսաստանում և աշխարհում ամենահայտնի հայկական բրենդի՝ հայկական կոնյակի, ավելի ստույգ` նրա ավանդական խորհրդանիշի՝ Արարատ լեռան վրա:

Բաքուն սկսել է արտադրել «ադրբեջանական» կոնյակ՝ «Агрыдаг» անվամբ (Արարատի թուրքերեն անվանումն է՝ «Աղրը դաղ»):

Օրերս ինձ զանգահարեց գրծընկերս՝ ռազմական լրագրող Ալեքսանդրը: Նրա հետ մի ժամանակ աշխատել եմ Ռուսաստանի պաշտպանության նախարարության կենտրոնական ամսագրերից մեկում: Եվ նա ինձ պատմեց, որ խանութներից մեկում ցանկացել է հայկական կոնյակ գնել, և հանկարծ նկատել է ինչ-որ տարօրինակ շիշ: Պիտակի վրա պատկերված է եղել Արարատ լեռը, գրված՝ «Агрыдаг», ադրբեջանական կոնյակ…

Մտածեցի, որ դա կատակ է, բայց որոշ ժամանակ անց նա ուղարկեց լուսանկարը և տեղեկացրեց, թե որ խանութում է հայտնաբերել այդ կեղծիքը:

Հետաքրքրությունս դրդեց գնալ այդ խանութը, և գտա այնտեղ այդ տարօրինակ ադրբեջանական կոնյակը՝ «Агрыдаг» անվամբ… Վաճառողուհին թույլ տվեց ֆոտոսեսիա անել: Նա պատմեց նաև, որ այդ կոնյակի արտաքին տեսքը շատերին է մոլորության մեջ է գցում, նրանք կարծում են, թե դա հայկական է: Իրողությունն իմանալով՝ բոլորը վրդովվում են և դա համարում են լկտի խաբեություն: Ընդ որում, այդ կոնյակը թանկ արժի՝ մոտ 1800 ռուբլի: Նրա խոսքով՝ Ադրբեջանը, ի տարբերություն Հայաստանի, երբեք լավ կոնյակ արտադրողի համբավ չի ունեցել և երբեք չի վայելել սպառողների պահանջարկը:

Մանրակրկիտ զննելով շիշը՝ եկա հետևյալ եզրակացության:

Ադրբեջանական կոնյակի արտադրությունն ու մատակարարումը ռուսական շուկա քաղաքական և տնտեսական սադրանքի փաստ է, առաջին հերթին՝ Ռուսաստանի Դաշնության քաղաքացիների դեմ, Հայաստանի Հանրապետության, Ռուսաստանի միլիոնավոր հայկական սփյուռքի, հայկական կոնյակի և նրա ամենահայտնի՝ «Արարատ» բրենդի դեմ:

Հայկական կոնյակի և նրա «Արարատ» բրենդի պատմությունը Ռուսական կայսրության, Խորհրդային Միության և Հայաստանի Հանրապետության պատմություն է: Եվ դրա նենգափոխումը հարկ է համարել Ադրբեջանի խարդախություն և լեգենդար պատմական բրենդի գողություն:

Հանուն ճշմարտության տեղեկացնենք, որ լեգենդար Երևանի կոնյակի գործարանի հիմնադիրը Ռուսական կայսրության ժամանակ հանրաճանաչ ռուս գործարար, «Ն. Լ. Շուստով և որդիներ» ընկերության հիմնադիր Նիկոլայ Լեոնտևիչ Շուստովն է: Հայաստանի, Մոլդովայի, Դաղստանի, Օդեսայի, մերձմոսկովյան Չեռնոգոլովկի գինեգործները պաշտում են Շուստովին ու նրա որդիներին և համարում են իրենց կոնյակի (և լիկյորի) արտադրության հիմնադիրը: Ընդ որում, դա մեծ պատիվ են համարում իրենց համար:

Պատմությունից հայտնի է, որ շուստովյան կոնյակը Ռուսական կայսրությունում արտադրում էին Երևանի, Օդեսայի և Քիշնևի կոնյակի գործարանները: Ֆիրմայի մասնաճյուղեր էին գործում Սանկտ Պետերբուրգում, Նիժնի Նովգորոդում, Սմոլենսկում, Վարշավայում, Վիլնոյում (Վիլնյուս), Սամարղանդում, Փարիզում և Լոնդոնում:

Աշխարհում նշանավոր հայկական կոնյակը Երևանում սկսել են արտադրել 1887 թվականին: Իսկ համաշխարհային ճանաչում է այն ձեռք բերել ռուս գործարար Նիկոլայ Շուստովի համառության, համարձակության և խորամանկության շնորհիվ: Հայկական կոնյակի պատմությունը գրավիչ է և  հետաքրքրաշարժ միաժամանակ:

ԽՍՀՄ-ի քաղաքացիները բարձր էին գնահատում հայկական «Արարատ» կոնյակը և այն ընտիր նվեր էին համարում: Նրանք հաճախ էին ընծայում այն իրենց ընկերներին ու բարեկամներին:

Գրեթե քառորդ դար՝ 1941-1965 թթ. Խորհրդային Միությունից հայկական «Դվին» կոնյակը մատակարարում էին Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Ուինսթոն Չեչիլին, որը շատ էր սիրում այդ ընտիր խմիչքը:

ՌԴ Դաշնային անվտանգության ծառայության տնօրենի խորհրդական, պատմական գիտությունների դոկտոր Սերգեյ Դևյատովի խոսքով,  խորհրդային (հայկական) կոնյակի առաջին խմբաքանակը Իոսիֆ Սատլինի անունից Ուինսթոն Չերչիլին է ուղարկվել 1941 թ.:

Արարատ լեռան պատմական լոգոտիպով կոնյակի արտադրությունը Ադրբեջանում և մատակարարումը Ռուսաստան համարում եմ քաղաքական սադրանք և պարզապես գողություն պաշտոնական Բաքվի կողմից: Դրա նպատակները կարող են խաթարել ազգամիջյան խաղաղությունը Ռուսաստանի Դաշնությունում:

Երբ ավարտում էի այս հոդվածը, ընկերներս ուղարկեցին հերթական ադրբեջանական սադրանքի լուսանկարը: Բաքվում սկսել են թողարկել «Ադրբեջան» կոնյակ, իսկ պիտակին պատկերված է քարտեզ, որում հայկական Սյունիքը ներկայացված է որպես Ադրբեջանի մաս…

Մի կողմից՝ պաշտոնական Բաքուն  «խաղաղության» մասին է հայտարարում, մյուս կողմից՝ այսպիսի քաղաքական և տնտեսական սադրանքներով ապացուցում է իր կեղծավորությունը, նենգությունն ու պետական սուտը:

Կարծում եմ՝ դա սադրանք է և վստահ եմ, որ շահագրգիռ կողմերը բողոք կներկայացնեն ՌԴ-ի համապատասխան պետական ատյաններին, որոնք թույլ են տվել այդ կոնյակի ներկրումը Ռուսաստան և վաճառքն այնտեղ:

Նման տնտեսական սադրանքների հետագա կանխարգելման համար անհրաժեշտ եմ համարում կիրառել ԵԱՏՄ-ի (Եվրասիական տնտեսական միություն) համապատասխան հնարավորությունները, որի անդամ է Հայաստանի Հանրապետությունը:

Առաջարկում եմ նաև «Արարատ» բրենդի սեփականատերերին ազգային արժանապատվություն դրսևորել և հայցեր ներկայացնել համապատասխան դատարաններ:

Սույն հոդվածը համարում եմ իմ կողմից պաշտոնական դիմում Ռուսաստանի համապատասխան ատյաններին, որոնք զբաղվում են նման զանցանքների ու սադրանքների կանխմամբ:

Արամ Խաչատրյան

Հասարակական գործիչ, հրապարակախոս, ռազմական լրագրող, ՌԴ ԶՈՒ պահեստազորի փոխգնդապետ, Ռուսաստանի և Մոսկվայի ժուռնալիստների միության անդամ

Աղբյուրը ՝ Общество Русско-Арцахской дружбы