Հայաստանի ընտրությունների արդյունքները շրջադարձային կարող են դառնալ հայերի կյանքում: Դրանց իմաստը շատ ավելի ծանր կշիռ ունի, քան քվեարկությամբ խորհրդային շղթաներից ու կապանքներից ձերբազատման վերջնական արձանագրումն էր: Նաև շատ ավելին է, քան այն մարդու հաղթանակի ցուցադրումը, որի վրա է մնացել պատերազմում պարտության և ազգային երազանքի կորստյան մթնոլորտի պատասխանատվությունը: Սա Հայաստանի ներկայիս առաջնորդին կամ նրա նախորդներին մեղադրելու փորձ չէ, այլ վերջին տարիների իրադարձությունների պատառիկներից ընդհանրացումների հանգելու ձգտում: Իսկ ընտրությունները պատերազմից հետո դադար առնելու հարմար հանգրվան են մտորումների համար:  

Հայերի՝ հազար տարվա պետականազուրկ գոյությունից հետո անկախ պետության  ձեռքբերման մետաֆիզիկական իմաստի գրված սահմանման բացակայության դեպքում իսկ չենք կարող զորակցություն չտածել հին ժողովրդի ազգային գաղափարին: Եվ չենք կարող չանհանգստանալ այդ ազգային գաղափարի մայրամուտի նշաններից:

Հայ հանրության ներկապնակը բազմաբղետ ու հակասական է: Շատ դեպքերում մենք ավերիչ միտումներին կհակադրենք հույսի նկատելի ծիլերը: Բայց ազգային պետականության լինելության կարևորագույն կողմեր կան, որոնք ներկայիս Հայաստանում վտանգավոր էրոզիայի են ենթարկվել:

Կա՞ արդյոք վերածնվող ժողովրդի վիճակի ավելի նշանակալի չափանիշ, քան ժողովրդագրական հաշվեկշիռը: Հայաստանն անկախություն ձեռք բերեց հետպատերազմյան խորհրդային ժամանակների արագացված զարգացումից հետո: Նոր պետության համար կարևոր փորձություն էր  սեփական հայ բնակչության մեծացումը և սփյուռքի ազգակիցներին ներառելը: Բայց հակառակը եղավ: Հայաստանի հայերը լրացրին սփյուռքի շարքերը Ռուսաստանում, ԱՄՆ-ում և Եվրոպայում, իսկ Հայաստանի սեփական բնակչությունը կրճատվեց գրեթե կիսով չափ: Մենք կարող ենք խոսել այդ մասին նաև անցած ընտրությունների համատեքստում, քանի որ դրանց նախորդել է վստահության կորստի ալիքը  սեփական առաջնորդների ու սեփական ապագայի նկատմամբ: Ամենուրեք քննարկվում են հեռանալու ծրագրերը, իսկ ազգային նպատակների մասին հարցի դեպքում անցնում են ներկայիս ու անցյալի կառավարիչների համատարած պարսավանքների կեցվածքին  և հրաժարվում են  խորհել գլխավորի մասին:

Դրան գումարենք խոր բացված անջրպետը Հայաստանի ներկայիս ղեկավարության և Ռուսաստանի սփյուռքի միջև: Իրենք՝ հայերը, հակված են քննարկելու դա միայն մեղավորներ գտնելու համար, իսկ մենք նշենք դա որպես ընդհանուր ճգնաժամի նշան:

Եվ այստեղ ծագում է ամենայն արվողի ու քննարկվողի իմաստի հարցը: Ի՞նչ գաղափար են առաջարկում սեփական ժողովրդին և աշխարհին հայոց պատմության կրողներն այսօր: Մեծն Շրի Աուրոբինդոն սովորեցնում էր, որ ազգային ինքնությունը իմաստ ունի, երբ ժողովուրդը կարող է կարգել իրեն որպես եզակի նվագարան համաշխարհային սիմֆոնիայում: Ի՞նչ ենք լսում մենք Երևանից: Միակ ձևակերպված գաղափարը եղել է պայքարը 1915 թվականի ցեղասպանության ճանաչման համար: Բայց հազիվ թե կարելի է պետություն և ժողովուրդ կառուցել իր՝ որպես եզակի զոհի պատկերացման հիման վրա, քանզի 20-րդ դարի առաջին կեսին միայն Եվրոպայում զոհվել է մոտ 100 միլիոն մարդ: Եվ ազգային ձգտումները հարյուրամյա վաղեմության ցեղասպանության հետ կապված կրքերին հանգեցնելը չէր կարող այլ հետևանքներ ունենալ, քան ազգային  լճացումը: Կամ, ավելի վատ, Նժդեհի ու Զատիկյանի հերոսացումը:

Քաղաքական առաջնորդության պայքարը Հայաստանում հանգեց փոխադարձ մեղադրանքների և աննախադեպ ագրեսիվ հռետորաբանության: Փաշինյանի կողմնակիցները Քոչարյանին ներկայացնում էին որպես թուրքական գործակալ, որը Հայաստանին պատերազմի է հրահրել: Քոչարյանի կողմնակիցները Փաշինյանին անվանում էին Փաշաև և բացահայտ խոսում էին, որ նա աշխատում է Թուրքիայի և Ադրբեջանի համար (կարծիքները բաժանվում էին այսպես. Թուրքիայի համար կամ Ադրբեջանի համար, կամ էլ միաժամանակ և՛ Անկարայի, և՛ Բաքվի): Ազգային գաղափարը, մշակույթի վերածնունդը և սփյուռքի ներգրավումն ընդհանրապես չեն քննարկվել:

Պարտություն պատերազմում, համատարած ատելության մթնոլորտ և հարյուր հազար կապած ճամպրուկներ: Սա՞ է ժամանակակից Հայաստանի պատկերը: Դա հայկական իրողությունների ճիշտ նկարագրությունը չի լինի: Հարյուրավոր աղջիկներ, որոնք պատրաստ են ամուսնանալ պատերազմում խեղված զինվորների հետ: Հոգածություն տուժածներին և գործուն կարեկցանքի զանգվածային դրսևորումներ: Ինչպես և նախկինում, շատ ցածր է հանցավորության մակարդակը:

Ավելին, բոլոր հրեշավոր լեզվակռիվներից հետո Նիկոլ Փաշինյանը հանդես եկավ հաշտության կոչով: Ռոբերտ Քոչարյանը հրաժարվեց «մայդանի» փորձից և պատասխանատվություն դրսևորեց՝ պահպանելով արժանապատվությունը:

Վերջին ընտրությունները մանրակրկիտ և սթափ վերլուծություն են պահանջում: Մենք սկսեցինք ճգնաժամի մեջ գտնվող Հայաստանի պատկերն արձանագրելուց այս վերջին ընտրությունների կետում: Պատկերը բարդ է և տագնապալի, բայց զուրկ չէ հույսերից:Եթե իրենք՝ Հայաստանի հայերը տեսնեն հույսի ուղին:

Աղբյուրը՝ ИА REGNUM.