Խոսք ընթերցողի
Օգոստոսի վերջին Երևանի Նոր-Նորքի գրադարանում մասնակցում էի ԱՄՆ-ում բնակվող շնորհալի բանաստեղծ,մանկավարժ-հոգեբան,գիտությունների թեկնածու Նորա Ահարոնյանին նվիրված միջոցառմանը:Ավարտին իմ վաղեմի բարեկամ,գրադարանի տնօրեն Նազենի Արզումանյանը անակնկալ նվեր արեց ինձ տրամադրելով ԱՄՆ-ում բնակվող մեկ այլ հայուհու՝ Հեղնար-Հելեն Ավագյանի ՛՛Արևականչ՛՛ (Երևան,՛՛ՎՄՎ-Պրինտ՛՛ հրատ,2021թ.) գիրքը, մեկ-երկու խոսքով բնութագրելով հեղինակի մաքառումի ուղին ու պահպանված կենսախնդությունը:
...Ահա քանի օր է ինչ ես խոհերով մտքերով,ժամանակի և տարածության ընկալումներով հեղինակի տողերի հետ եմ ու տեղավորվում եմ նրա խոհերի,կարոտի և հայրենապաշտության,կորստի ցավերի ընկալման ու դիմակայելու,կենսախինդ մնալու էներգիայի դաշտում:Կարդում եմ ու զգում հեղինակի գրչի ծայրին բառերը միանգամից ջերմացել,բազմերանգ գույներ են հագել ու ընթերցողի ականջին են հասցնում կանացի ներաշխարհի նորբ,սիրաթաթախ,արևաբույր մեղեդին՝մեղեդի կենդանի ձայնով առանց դիմակի ու գործիքավորման.
...Գնամ,ետ բերեմ
Քամու տերածը,
ՈՒսերիս դնեմ
Իմ ունեցածը
կամ թե
...Գլորվեցին տարիներս,
Էլ չմնաց ոչինչ ինձնից,
Հիմա նոր եմ զգում կարծես
Ծանրությունը տարիներիս
Հիրավի մենության դառնություն է ապրում հեղինակը,հույսի մի շող նրան թև է տալիս և նա գնում է լույսի հետևից:Խելահեղ ամիս է դեկտեմբերը,կորստի ու ցավի ամիս,բայց և կա ապրեցնող դուստրը՝ Նունեն (՛՛Իմ վառ փարոս՛՛):Իսկ եթե կյանքը կրկնվի.
Զղջացել եմ ու հասկացել ,
Որ իմ խիղճը շատ է փխրուն,
Բայց հպարտ եմ որ ապրել եմ
Մաքրամաքուր խղճիս հանգույն
-Ինչ է սերը շատերն են գրել հարցականով ու առանց հարցականի,իսկ Հեղնար-Հելեն Ավագյանի մոտ սերը երգ է, սերը երկինք ունի,սերը գալիս է չափելու գիշերվա երկարությունը.
...Ծաղկել եմ ես քո սրտի մեջ,
Ծաղկաթերթերս փայփայիր,
Որ կարոտիս տեղը գտնես,
Դարման լինես սրտի ցավին...
Հայրենապաշտությունը օտար ափերում ապրողի համար այլ երանգ ունի,կարոտի ջերմացնող պարույր կա այդ զգացումի շուրջը.
Տուն դարձիր,կռո՛ւնկ,
Քո բույնը շինիր
Իմ երազների
Լուսե օրրանում
Հայրենապաշտության,մայրապաշտության նույն աղբյուրից սնվող զգացողություններ են ու տիեզերական պատկերներ,դրանք ոչինչի հետ չեն չափվում.
Մայր իմ քո հեռվից ինձ տաքուկ գրկիր
Խառնիր մազերս քո նորբ մատներով:
Հեղինակի հոգին բաց է սիրտը մաքուր դիմակի կարիգ կարծես թե չունի բայց և գրում է
՛՛Դիմակնե՜ր,դիմակնե՜ր...՛՛:Շարունակության մեջ սրտաբուխ ձոներգեր են:Հասցեատերերից մեկը՝ Ռազմիկ Դավոյանը ինձ հիշեցրեց Ավագյան բանաստեղծուհու
՛՛Թող գրիչս մաքրագրի
Ու մեզ համար բացի նոր էջ՛՛
և դրվատանքի տողերը մի քանի խոսք ասաց նրա ստեղծագործական աշխարհի մասին:Ոգին և կարոտը ընդգրկվում են նաև հեղինակի ,ՈՒթնյակներե -ում, ,Լեգենդներե-ում:
Գիրքը ավարտվում է հեղինակի չափածո(և ոչ միայն) խոհերով ., Երնեկ աչքը կուշտ այն մարդուն որը գիտակցում է,որ այս աշխարհից ոչինչ չի տանելու...ե:
Մարդը գիտակցում է,թե չի գիտակցում մեկ է իրականում ոչինչ չի տանում,սա է ի վերջո Հեղնար-Հելեն Ավագյանի ընկալումի եզրահանգումը:
Լիովին համոզվեցի որ հեղինակը ապրում է կյանքի հարվածներին դիմակայելու հավատով:Ամեն անգամ,երբ վերստին գրիչ է վերցնում կարծես վերածնվում՝ նոր ուժ և զորություն է ստանում համոզված որ մտքերը ուղարկում է դեպի հավերժականը:
Եզրափակելով խոսքս ուզում եմ որ ընթերցողի ականջին հասնի շատերիս անծանոր այս հայուհու ծանոթ մեղեդին:Թող նրա աչքերից միշտ հոսեն երջանկության արտասուքներ և այդ արտասուքներից ծնվեն լավատեսական հայացքով լի գեղեցիկ բանաստեղծություններ:Նրա հետ հնարավոր հանդիպման ջերմ զգացողությունով և սպասումներով դեպի ընթերցողների սրտերն են ուղարկում ,Արևականչե-ը,չմոռանալով շնորհակալական խոսքեր հասցեագրել հարգարժան Նազենի Արզումանյանին Հեղնար-Հելեն Ավագյանի ստեղծագործական աշխարհի այս պատուհանը իմ առաջ բացելու համար:
Վաղարշակ Ղորխմազյան
