Անցած տարվա կիրակի էս օրը, երբ պատերազմը սկսվեց, ես մեր Արալանջի հողամասում էի։ Տանձենուս վրա հսկա բերք կար, անձրևն էլ վրա էր տալիս, արևը դեռ չծագած վեր էի կացել ու տանձ էի հավաքում, հեռախոսիս նայելու ժամանակ չկար, հավաքեցի հավաքեցի ուժասպառ եղա, մտա տուն քնեցի։ Արթնացա հեռախոսս միացրի, տեսա պատերազմ ա սկսվել։
Պատերազմ։ Ես պատերազմ տեսել էի։ Գիտեի որ մահ ու ավերներ ա բերելու։ Բայց չէի պատկերացնում որ կարող ա պարտություն բերի։ Հա, ես չէի պատկերացնում որ մենք կարող ա պարտվենք։ Հենց էդ բառի բուն իմաստով՝ չէի պատկեր-ացնում, պարտության պատկերը մտքիս մեջ չկար։ Ես չգիտեի ինչ ա պարտությունը։ Ես հաղթանակի սերնդից էի։
Երկու օր առաջ նորից Արալանջի մեր հողամասում էի։ Նորից գնացել էի տանձերս քաղելու։
Արալանջի մեր հողամասը Սովետական Հայաստանից ա ինձ ժառանգություն մնացել։ Սովետի վերջին տասնամյակներում սկսել էին քաղաքաբնակներին շրջաններում հողատարածք տալ, որ գնան մշակեն՝ համ իրանք կօգտվեին համ երկիրը։ Մարդիկ հողատարածքը իրանց հիմնարկների միջոցով ձրի ստանում էին, հետո իրանց միջոցներով տունն էին կառուցում, և տարվա տաք ամիսներին տարածքը մշակում, բերք էին ստանում։ Արալանջի մեր փողոցը կենսաքիմիկների գիծն ա՝ մամաս իրանց Կենսաքիմիայի ինստիտուտից ա մեր հողամասը ստացել։ Մեզանից վերև ֆիզիկներն են ու ավելի շատ են՝ մի քանի գիծ։ Ավելի վերև նկարիչները կան, գրողները կան, էլի, էլի կան—մեր Արալանջը ժամանակին մոտ 4000 գործող հողատարածք ա ունեցել։ Երբ Սովետական Միությունը փուլ եկավ, դրանց թիվը սկսեց շարունակաբար նվազել և մի երկու տարի առաջ 400-ի կարգի էր։ Իսկ հիմա ավելի քիչ կլինի, որովհետև ուրբաթ օրը երբ մութն ընկնելուց հետո բարձրացա կտուրի սանդղահարթակ և շուրջս նայեցի, ոչ մի լույս չէր երևում։ Սարսռացի։ Տենց ոչ մի անգամ չէր եղել, գոնե մեկ-երկու լույս Արալանջի մեր ձորափնյա կողմերում միշտ վառվում էին։ Ո՞ւր են մարդիկ։
Կապ կա՞ պատմածիս և պատերազմում կրած մեր պարտության միջև։ Այո, կապ կա։ Արալանջի հանգած լույսերը սիմվոլացնում են էն «զրո կետը», որից սկսեց Նիկոլ Փաշինյանի թիմը։ Նոր սերունդը, որին մենք անվանում էինք «անկախության սերունդ», դարձավ պարտության սերունդ։ Մենք չկարողացանք նոր սերնդին փոխանցել մեր հաղթանակը։ Կապը խզվեց, կամուրջները փուլ եկան և լույսերը հանգան։
Բայց կյանքը դեռ չի վերջացել։ Մենք դեռ կանք։ Եվ պարտության սերնդից հետո գալու ա ավելի նոր սերունդ։ Եթե ուզում ենք՝ գալիք նոր սերունդը ժառանգի ոչ թե հայրերի պարտությունը, այլ պապերի հաղթանակը, մենք պետք ա ջանք թափենք։ Մեծ ջանք։ Դժվար ջանք։ Մենք պետք ա գիտակցենք և ուղղենք մեր կատարած սխալները։ Եթե եկել հասել ենք էս զրո կետին, ուրեմն մեր կատարած սխալները եղել են շատ մեծ։
https://marinepetrossian.com/hy/marine-diary
տես նաև՝
18 սեպտեմբերի, 2021
https://www.facebook.com/marine.petrossian/posts/10158499877743494
21 սեպտեմբերի, 2021
https://www.facebook.com/marine.petrossian/posts/10158504480098494
22 սեպտեմբերի, 2021
https://www.facebook.com/marine.petrossian/posts/10158506177838494
