Հայ-ադրբեջանական սահմանին ստեղծված իրավիճակի վերաբերյալ զրուցել ենք լրագրող, վերլուծաբան Նաիրի Հոխիկյանի հետ։
-Պարոն Հոխիկյան, ի՞նչ է կատարվում սահմանին, ինչո՞ւ Ադրբեջանը կրկին հարձակում սկսեց, ի՞նչ խնդիր է փորձում լուծել։
-Մոտ մեկ ամիս առաջ պետական մի քանի գերատեսչություններից ինձ հարցում էին ուղարկել, թե ինչ կարծիքի եք՝ եթե մենք Ադրբեջանի պահանջները չկատարենք՝ սահմանազատման և սահմանագծման, նաև միջանցքի տրամադրման հետ կապված, արդյո՞ք Ադրբեջանը կհարձակվի։ Ես շատ հստակ ասացի, որ Ադրբեջանը չի հարձակվի, որովհետև չունի այնքան ռեսուրս, որ կարողանա լայածավալ պատերազմ սկսել։
Վերջին շրջանում ավելի ու ավելի է տարածվում այն խոսակցությունը, որ Հայաստանը պատրաստվում է միջանցքի կարգավիճակով, բայց անունը դնելով ճանապարհ՝ Ադբեջանին հանձնել Անգեղակոթ-Բջնեկ հատվածը։ Բայց քանի որ շատ լավ են հասկանում, որ հայ հանրության, այդ թվում և իրենց հետևորդների կողմից դա բացասական արձագանք կստանա, որը կբերի նաև իշխանության կորստի, իրենք ամբողջ աշխատանքը տանում են այն ուղղությամբ, որ հանրությունն ինքն առաջարկի ու համաձայնի միջանցք տալուն։
Ես վստահ եմ, այս իշխանությունները կոնկրետ գործարքի մեջ են թշնամու հետ։ Սկզբում դրեցին ադրբեջանական անցակետերը, ինչը փաստորեն անելանելի վիճակ է ստեղծում Սյունիքում, և որպեսզի ավելի խորացնեն հոգեբանակնա ճնշումը հայ հանրության վրա, հիմա էլ կոնկրետ ռազմական գործողություններ են իրականացնում Սյունիքի և Վայոց Ձորի մարզերի մոտ՝ Հայաստանի ամենանեղ հատվածում։
-Ի՞նչ կանխատեսում ունեք, ինչո՞վ կավարտվի այս լարվածությունը։
-Առաջիկա ժամերին հասարակությունն ավելի ու ավելի շատ կենթարկվի տեղեկատվական տեռորի Նիկոլ Փաշինյանին սպասարկող լրատվամիջոցների կողմից։ Հիմա իրենք հանրային տրամադրություններն են ստուգում՝ աստիճանաբար հոգեբանական ճնշումների ենթարկելով հասարակությանը։ Ինչքան կխորացնեն այդ ճնշումը, այնքան հանրությունն ավելի շատ պարտվողական ու զիջելու տրամադրություններ կունենա։
- Դուք անձամբ ինչ տեղեկություններ ունեք սահմանից։ Հայկական զինված ուժերն իսկապե՞ս համարժեք պատասխան են տալիս թշնամուն։
-Այս պահի դրությամբ կոնկրետ փաստական տեղեկություններ չունեմ, բայց երեկվա դեպքերի հետ կապված՝ գիտեմ, որ մերոնք սկզբում բավական լուրջ հակահարված են տվել թշնամուն, և չնայած հրահանգ է եկել, որ պետք է դադարեցնել պատասխան կրակը և նահանջել, հրամանատարությունը շարունակել է կրակի հրաման տալ։ Նախարար Արշակ Կարապետյանի առաջ դրել են նահանջի հրամանի պահանաջ, բայց նախարարը նահանջելուն դեմ է եղել և հրաժարական է ներկայացրել։
-Անվտանգության խորհրդի քարտուղարը հայտարարեց, որ դիմել են ՌԴ-ին, որպեսզի վերջինս 1997 թ․ պայմանագրի շրջանակում համապատասխան քայեր ձեռնարկի ՀՀ ինքնիշխան տարածքը պաշտպանելու համար։ Ընդ որում՝ նշվում է՝ կա՛մ բանակցային եղանակով, կա՛մ բավարար ռազմական օգնություն տրամադրելու։ Մյուս կողմից տեսնում ենք, որ իշխանության որոշ ներկայացուցիչների կողմից ակտի հակառուսական հայտարարություններ են հնչում։ Ձեր մեկնաբանությունը։
-Երեկվանից շատ հստակ գործողություն է գնում հակառուսական տրամադրություններ բորբոքելու համար։ Պարզ է, չէ՞, որ ՌԴ-ն պատերազմ չի հայտարարի Ադրբեջանին։ Բայց սա լավ առիթ է հակառուսական շրջանակների համար, որպեսզի ասեն, որ Ռուսաստանը մեզ չի պաշտպանում։
Նիկոլ Փաշինյանը երբեք չի դադարեցնել իր հակառուսական քաղաքականությունը։ Ես անձամբ գոհ չեմ ռուսական քաղաքականությունից, բայց շատ լավ հասկանում եմ, որ Ռուսաստանը հայամետ քաղաքականություն կվարեր, եթե Հայաստանն ինքը հայամետ լիներ։
-Այնուամենայնիվ տպավորություն է, որ այսօր Հայաստանի ապագան ու նաև ապագա քարտեզը որոշում են ուրիշները, Հայաստանը որևէ ազդեցություն չունի։ Այդպե՞ս է։
-Այդպես չէ, ամեն ինչն էլ մեզանից է կախված։ Ուղղակի նման կորեկ տալով՝ մեզ փորձում են դարձնել անաշխատունակ, որ ոչինչ չանենք ու նստեք սպասենք, թե ինչպես են մեր փոխարեն ուրիշները որոշում։
-Ստեղծված իրավիճակում ի՞նչ քայլեր պետք է անի ընդդիմությունը։
-Ես կարծում եմ՝ պետք է միասնականություն լինի ընդդիմադիր քաղաքական դաշտում, խորհրդարանական և արտախորհրդարանական ուժերը պետք է հանդես գան հայտարարությամբ և դիրքորոշում արտահայտեն։ Պետք է տեղի ունենա ուժերի մոբիլիզացիա։ Հակառակ դեպքում՝ ինչպես 2020-ին մենք հեքիաթներին հավատացինք, որ պետք չէ խանգարել իշխանությանը և այլն, հիմա էլ կարող ենք դառնալ խաղալիք իշխանության քարոզչության ձեռքին։
-Ընդդիմությունը, Հայաստանի ազգային մտածողություն ունեցող հատվածը կարո՞ղ են կանխել այս իշխանությունների պայմանավորվածությունները թշնամու հետ։
-Կարող են, եթե բանակի ղեկավարությունը՝ գեներալիտետը, սպայական կազմը, տեր կանգնեն իրենց սպայական պատվին և դադարեն ծառայել Նիկոլ Փաշինյանի ռեժիմին, որովհետև այսօր ծառայում են Նիկոլին, բայց վաղը դառնալու են Նիկոլի զոհը։
Քաղաքական ուժերը պետք է կոնսոլիդացնեն հասարակությանը։ Պետք է ստեղծվի անցումային կառավարություն, ընդհուպ ես կողմ եմ, որ բանակն իր ձեռքը վերցնի իշխանությունը։ Բայց քանի որ ներկա պահին ՊՆ-ն ու ԳՇ պետը Նիկոլ Փաշինյանի ծառաներն են, դժվար է հույս դնել բանակի վրա։
Հասարակությունը պետք է մոբիլիզացվի ու հասկանա, որ այս իշխանության պատճառով իրենց երեխաներն են զոհվում։ Երբ ես այս տարվա սկզբին զրուցում էի Նիկոլի հովանավոր օլիգարխներից մեկի հետ, նրան հարցրեցի՝ ինչո՞ւ Նիկոլի կամ մյուս պաշտոնյաների երեխեքի որդիները չեն գնում բանակ ու զոհվում։ Մարդը շատ պարզ ասաց․ «Ինչի բո՞մժ են, որ գնան զոհվեն»։