«Ցանկալի կլիներ, որ պետությունն իր առաջնահերթությունների մասին տեղեկացներ գիտությանը, իր կարիքներից բխող առաջադրանքներ տար, որպեսզի դրանց հիման վրա էլ կազմվեր գիտական ինստիտուտների գործունեության ծրագիրը։ Մինչդեռ մեզ մոտ այդպես չէ, Հայաստանում նախաձեռնությունը ներքևից է գալիս»,- ասում է ՀՀ ԳԱԱ Ա․ Նազարովի անվան երկաֆիզիկայի և ինժեներային սեյսմաբանության ինստիտուտի գիտական քարտուղար, առաջատար գիտաշխատող, ֆիզ․մաթ․ գիտությունների թեկնածու Վանանդ Գրիգորյանը։ Նրա խոսքով՝ ներկայում գիտաշխատողներն առաջնորդվում են իրենց հետաքրքրություններով և ենթադրություններով, թե ինչը կարող է համապատասխանել պետության կարիքներին։
Գիտնականը շեշտում է՝ այն, որ գիտությունն է պետության զարգացման հենասյունը, աքսիոմ է։ Եվ այս հարցում կարևոր է կառավարություն-գիտություն համագործակցությունը։
Գրիգորյանը փաստում է՝ անկախացումից ի վեր գիտությունը բավարար հոգածության չի արժանացել իշխանությունների կողմից, ինչի հետևանքով խաթարվել է սերնդափոխության գործընթացը, քանի որ գիտությունը կորցրել է գրավչությունը երիտասարդների համար․ գիտության ոլորտում իրենց փորձող երիտասարդների 80 տոկոսն, ի վերջո, թողնում է գիտությունը և այլ ոլորտ տեղափոխվում։ «Երիտասարդ գիտաշխատողը ներկայում կարող է ստանալ 70-80 հազար դրամ աշխատավարձ։ Ո՞վ կգա նման վարձատրությամբ աշխատելու համալսարանն ավարտելուց հետո։ Ցածր ֆինանսավորման պատճառով 30 տարի գիտությունը գրեթե չի համալրվել երիտասարդներով։ Իսկ եթե կադրերի համալրում տեղի չի ունենում, ո՞վ պետք է գիտությամբ զբաղվի»,- ասում է 72-ամյա Գրիգորյանը՝ հավելելով, որ գիտությունը և գիտական դպրոցները դեռևս մրցունակ են իր տարեկիցների և ավելի բարձր տարիքի գիտաշխատողների շնորհիվ։ Գիտնականը, սակայն, ահազանգում է․ հապշտապ քայլեր չձեռնարկելու պարագայում մի քանի տարուց կորուստներն անդառնալի կլինեն։
«30 տարում կորցրածը հետ բերելու համար դրանից էլ ավելի շատ ժամանակ կպահանջվի»,- ասում է նա։
Հարցին՝ արդյոք հաջորդ տարի սպասվող ֆինանսավորման ավելացումը կնպաստի մատնանշած խնդիրների լուծմանը, Գրիգորյանն ասում է, որ գիտությունն ամբողջական համակարգ է, հետևաբար գործողություններն էլ համակարգային պետք է լինեն։
Նրա խոսքով, իհարկե, կարևոր է աշխատավարձերի բարձրացումը, որպեսզի երիտասարդները չթողնեն գիտությունը, որպեսզի գիտաշխատողները մոտիվացված աշխատեն։ Սակայն միայն աշխատավարձի բարձրացմամբ գիտության առաջընթացին շատ չեն նպաստի։
«Գիտությունը միայն անձի աշխատավարձը չէ, գիտությունը նաև միջավայր է, սարքավորում է։ Գիտության ամբողջ համակարգը վերակառուցելու անհրաժեշտություն ունի՝ սկսած հագեցվածությունից, լաբորատոր սարքավորումներից մինչև աշխատավարձ»,- ասում է նա։
Որպես ասվածի հիմնավորում Գրիգորյանը հարց է բարձրացնում․ «Բարձր աշխատավարձը կարող է մոտիվացնել մարդուն։ Եվ ահա, մոտիվացված գիտաշխատողն ուզում է աշխատել, բայց դաշտային աշխատանքի համար մեքենա չկա, գործիքներ չկան, ինչպե՞ս պիտի աշխատի»։
Գրիգորյանը շեշտում է՝ բնական ռեսուրսներով ոչ հարուստ Հայաստանի հարստությունը մարդն է ու նրա «ուղեղի պարունակությունը»։ «Հայ ազգը մտավոր պոտենցիալ ունի, հարկավոր է ընդամենը պայմաններ ստեղծել, որ գիտությունը զարգանա»,- ասում է նա՝ հավելելով, որ գիտությունը խրախուսելու գործընթացը պետք է սկսել դեռ դպրոցից և հասցնել մինչև գիտական ինստիտուտներ։ Նա նաև կարևորում է, որ քայլեր ձեռարկվեն գիտական միջավայրը պահպանելու ուղղությամբ, այլապես գիտության ոլորտի կորուստները կշարունակեն։
