Հայաստանի ներկայիս իշխանությունները վաղուց են հրաժարվել արցախյան հարցից, հավանաբար դեռեւս մինչեւ 2020թ․ նոյեմբերի 9-ը։ Այս մասին մարտի 15-ին NEWS.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Ագնեսա Խամոյանը։ «Հայաստանի ԱԳՆ ղեկավարը հաստատել է Ադրբեջանի ներկայացրած կետերը եւ դրանց բովանդակությունը։ Մենք արդեն որերորդ անգամ Արցախին, անվտանգությանը, հայ-թուրքական հարաբերությունների իբր կարգավորմանն առնչվող հարցերի մասին թուրքական ու ադրբեջանական կողմերից ենք տեղեկանում։ Բացի այդ, Հայաստանի արտգործնախարարը հայտարարեց, որ Արցախի հարցը ոչ թե տարածքի, այլ իրավունքի հարց է։ Ի՞նչ իրավունք։ Հավանաբար նկատի ունի ինքնորոշման իրավունք։ Վախենում եք կիրառե՞լ (այս արտահայտությունը – խմբ.):
Հայաստանի իշխանությունները չեն խոսում ինքնորոշման իրավունքի, մեզ համար կարեւոր, առանցքային, հիմնական սկզբունքի մասին։
Բացի այդ, պարզվում է, որ իշխանությունները դիմել են ԵԱՀԿ Մինսկի խմբին՝ համապատասխան գործընթաց սկսելու առաջարկով։ Սա, առնվազն, նշանակում է, որ ներկայիս իշխանությունների համար այս հինգ կետերի բովանդակությունը կարող է քննարկման առարկա դառնալ բանակցություններում։ Այս հինգ կետերի առկայությունը ենթադրում է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականություն, ինչը ենթադրում է Արցախից հրաժարվել։ Ստացվում է, որ Հայաստանի իշխանությունների համար «կարմիր գիծ» չէ այն, որ Արցախը չի կարող լինել Ադրբեջանի կազմում»,- նշեց Խամոյանը։
Նա հիշեցրեց Փաշինյանի խոսքերը, որ չի քննարկվել այն տարբերակը, ըստ որի Արցախը չի կարող լինել Ադրբեջանի կազմում։ «Սա նույն Փաշինյանն է, ով գաղտնի բանակցություններ էր վարում, եւ դրանց բովանդակության մասին Լավրովը տեղեկացրեց, թեեւ Հայաստանի իշխանությունները պնդում էին, որ բանակցությունների սեղանին որեւէ փաստաթուղթ չկա։ Այժմ իշխանությունները սկսել են մի գործընթաց, որը կարող է հանգեցնել Արցախից փաստաթղթավորված հրաժարվելուն։ Բայց մյուս կողմից, ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ խաղաղության պայմանագիր պատրաստելու մանդատ չունի։ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի մանդատը վերաբերում է բացառապես Արցախի հարցին.
Որտե՞ղ է այս պայմանագրում Արցախը։ Ի՞նչ կարգավիճակ կունենա Արցախը, եւ ի՞նչ ապագա են Արցախի համար պատկերացնում Հայաստանի ներկայիս իշխանությունները։
Հայաստանի ներկայիս իշխանությունները վաղուց են հրաժարվել արցախյան հարցից, դեռեւս 2020թ․ նոյեմբերի 9-ից առաջ։ Նրանք պարզապես ձեւացնում էին, թե այդ հարցն իրենց հետաքրքրում է։
Փաշինյանն ուղղակի էմոցիաներ էր գողանում՝ Ստեփանակերտում հայտարարելով, թե Արցախը Հայաստան է, վերջ. Հիմա էլ նա ասում է, որ բանակցային գործընթացում անշրջելի կետն արդեն անցել է։ Եթե դա այդպես էր, ապա ինչու՞ արվեց վերը նշված հայտարարությունը, որը խնդիրներ ստեղծեց Հայաստանի համար։ Ավելի ուշ իրավիճակի ապակայունացման անթույլատրելիության վերաբերյալ Ռուսաստանի արձագանքը եղավ։ Հայաստանի իշխանությունները հայտարարել են, որ զրոյական կետից են սկսում։ Դեռեւս սեպտեմբերի 27-ից առաջ նրանք իրենց պահվածքով ու հայտարարություններով գործը հասցրին պատերազմի՝ թույլ տալով Ադրբեջանին օրինականացնել հարձակումն Արցախի վրա։
Փաշինյանը տարբեր հանդիպումների ժամանակ ասում է, որ Արցախի հարցը ռուսական կողմի իրավասության տակ է։ Կառավարության վերջերս կայացած նիստի ժամանակ նա ասաց, որ չի ցանկանում հայտարարություններ անել, որոնք կարող են սրել իրավիճակը։ Բայց մյուս կողմից Փաշինյանը չասաց, թե ինչ է անում խնդիրները լուծելու համար։
Իսկ Արայիկ Հարությունյանն այնքան ազատ ժամանակ ունի, որ ներկա էր երդմնակալությանը (նախագահի- խմբ.), այն դեպքում, երբ արցախցիները տեւական ժամանակ է՝ սառչում են իրենց տներում, բախվում են էլեկտրաէներգիայի ու ջրամատակարարման խնդիրների։
Իշխանություններին թվում է, թե Արցախից հրաժարվելով՝ կարող են ապահովել Հայաստանի անվտանգությունը, բայց մենք տեսնում ենք, որ նոյեմբերի 9-ից հետո մեր տղաները զոհվում են Հայաստանի Հանրապետության սահմաններին։ Սյունիքի մարզի Կապան խոշորացված համայնքի Ներքին Հանդ գյուղի մոտ ստեղծված իրավիճակի կապակցությամբ ՊՆ-ն հայտնում է, որ նրանք (ադրբեջանցիները- խմբ.) վերադարձել են իրենց տարածքներ։ Այսինքն՝ իշխանություններն ասում են՝ ժողովուրդ, դուք չգիտեիք, որ այդ տարածքները ավելի վաղ են վերցրել։ Խաղաղությունը բացարձակ արժեք է, այն կարեւոր է։ Սակայն ներկայիս իշխանությունները չեն կարողանում խաղաղություն հաստատել, դրա վառ օրինակը նոյեմբերի 9-ից հետո, արտահերթ ընտրություններից հետո ստեղծված իրավիճակն է։ Գործող իշխանությունները նախընտրական քարոզարշավի ժամանակ խաղաղություն էին խոստանում, պատերազմ ապրած մարդկանց զգացմունքների հետ խաղալով, ձայներ հավաքեցին։
Աշխարհում տեղի ունեցող գործընթացները, ռուս-ուկրաինական պատերազմը ցույց տվեցին, որ խաղաղությունն այդքան հեշտ չի տրվում։ Ներկայիս իշխանությունները չեն կարող խաղաղություն բերել, դա փաստ է։
Մտահոգություն կա, որ Հայաստանի իշխանությունները, դիմելով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբին, փորձում են նվազեցնել ռուսական կողմի գործոնը հակամարտության կարգավորման հարցում։ Արցախում տեղի ունեցած հումանիտար աղետի կապակցությամբ մենք խորհրդարանի շտապ նիստ ենք նախաձեռնում։ Վաղը պատգամավորներ ենք գործուղում Արցախ։ Այս հարցերը մեր ուշադրության կենտրոնում են։ Բացի այդ, սուր խնդիրներ են առաջացել պարենային անվտանգության հետ կապված, որքան էլ իշխանությունները հերքում են դա։ Տնտեսական հարցերի հանձնաժողովը նիստ է նախաձեռնում։ Սկզբում մենք պետք է խորհրդարանում բոլոր գործիքներն օգտագործենք։
Ինչ վերաբերում է փողոցային պայքարին, ապա իր դերն է խաղում նաեւ Ռուսաստանի եւ Ուկրաինայի հակամարտության հետեւանքով աշխարհում ստեղծված փխրուն իրավիճակը։ Ես հաստատում եմ, որ մենք չենք հրաժարվել փողոցային պայքարից, հավատարիմ ենք մեր խոստումներին, եւ իշխանությունների հեռացումն անպայման տեղի կունենա՝ խորհրդարանի ու փողոցի համատեղ աշխատանքի շնորհիվ»,- ընդգծեց «Հայաստան» դաշինքի պատգամավորը։
