Ղարաբաղյան հիմնախնդրի կարգավորման փուլային կամ փաթեթային տարբերակի քննարկման հարցը Նիկոլ Փաշինյանը քաղաքական դիսկուրս վերադարձրեց։ Սերժը պետականամետ մարդ է, իսկ երբ համբերության բաժակը լցվում է, ցույց է տալիս որոշակի փաստաթղթեր։ Այս մասին մայիսի 7-ին ուղիղ եթերում հայտարարել է Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը։
«Բանակցային փաթեթների հրապարակումը իշխանությունների պարտականությունների մեջ է մտնում է, ոչ թե հրաժարական տված Սերժ Սարգսյանի։
Ցավոք, այսօր դուք եք բանակցություններ վարում, եւ բոլոր փաստաթղթերն ունեք, այնպես որ կարող եք հրապարակել, եթե ցանկանում եք ապացուցել ձեր ճիշտ լինելը։
Եթե համբերության բաժակը լցվի, ապա մենք ցույց կտանք փաստաթղթի եզրը, որը ձեզ կսարսափեցնի, ինչպես եղել է ավելի վաղ: Բացահայտի՛ր, Նիկոլ, ի՞նչ էիր ուզում բացահայտել։
Հայաստանը, այդ թվում՝ Ապրիլյան պատերազմից հետո, քննարկել է բանակցային փաթեթը, որով ամրագրվել է Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը, իսկ ինքնորոշման էությունը փաստաթղթում բացահայտվել է։ Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքն իրացնելիս հանրաքվեում հարցի բարձրացումը կաշկանդված չի եղել, իսկ հանրաքվեի արդյունքները պարտադիր կարգով օրինական ուժ են ստացել։
Նույնիսկ Նիկոլ Փաշինյանը 2020 թվականի հունվարին հրապարակեց Սերժ Սարգսյանի ժառանգությունը, որ «5 + 2» սկզբունքով տարածքների երկու փուլով փոխանցման դիմաց Արցախը ինքնորոշման հնարավորություն ստանա։
Առաջին փուլում ենթադրվում էր Արցախին միջանկյալ կարգավիճակի շնորհում, եւ դա ընդունում են անգամ գործող իշխանությունները։
Այս փուլում ճանաչվել է Արցախի իշխանությունների լեգիտիմությունը եւ ԵԱՀԿ աշխատանքներին մասնակցելու հնարավորությունը, ինչպես նաեւ տրվել են անվտանգության միջազգային երաշխիքներ։
Մինչեւ 2018 թվականը քննարկվում էր ինքնորոշման իրավունքի վրա հիմնված լուծում։ Այս մասին խոսել է եւ Ռուսաստանը, եւ ԱՄՆ-ից ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի նախկին համանախագահ Ուորլիքը, եւ Ալիեւը, որը բազմիցս հայտարարել է, որ իրեն ստիպում էին ճանաչել Արցախի անկախությունը։ Սրա հետ համաձայնել են նաեւ եվրոպացիները՝ Հայաստանի եւ ԵՄ-ի միջեւ ստորագրված SEPA-ի շրջանակներում։
2016-ին մենք ասացինք, որ մշակվել է երեք փաստաթղթերից կազմված փաթեթ՝ համաձայնագիր Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների արտգործնախարարների հայտարարություն եւ ՄԱԿ Անվտանգության խորհրդի բանաձեւ։ Այս փաթեթը պետք է միասին ընդունվեր երեք տարբեր ատյաններում։
Ամենակարեւորը՝ այս փաստաթղթում կա ՄԱԿ Անվտանգության խորհրդի բանաձեւի նախագիծ, որը գտնվում է Հայաստանի գործող իշխանությունների ձեռքում։ Փորձեք հրապարակել, կարո՞ղ եք:
1993թ. բանաձեւին հղում են անում միայն Ալիեւն ու Փաշինյանը, որը նույնպես միացել է հակահայկական հայտարարություններին։
Եթե ԱՄՆ-ը, Ռուսաստանի Դաշնությունը, Ֆրանսիան պարտավորություն ստանձնեն, մի՞թե դու կարո՞ղ ես կասկածել, որ բանաձեւը կընդունվեր։ Եթե նրանք «գցող» են, ապա ինչո՞ւ ես մայրաքաղաքից մայրաքաղաք վազում ու վաճառում Հայաստանի ու Արցախի ապագայի հարցերը»,- նշել է Աշոտյանը։
