Երևանի ,Էդիթ Պրինտե հրատարակչությունը  Հայ Առաքելական եկեղեցու Գուգարաց թեմի առաջնորդ Հովնան Եպիսկոպոս Հակոբյանի օրհնությամբ վերահրատարակել է երկու արժեքավոր աշխատություններ, որոնք հրատարակության է պատրաստել Ախթալայի Սբ  Աստվածածին վանքի վանահայր, իր առաքելությանն անմնացորդ նվիրյալ Տեր-Հեթում քահանա Թարվերդյանը:

Առաջինը ուզում եմ ընթերցողին ներկայացնել Յովհաննէս Գալփագեան ՛՛Ռումանահայ գաղութը՛՛/2021թ./աշխատությունը: Փաստերով և բացահայտումներով լի աշխատությունը նվիրված է Արևելյան Եվրոպայի ամենահնագույն՝ Ռումինիայի հայ համայնքի պատմությանը: Այն սկզբում ներկայացնում է Անիի կործանումից գաղթած հայի սերունդներին, ովքեր դեգերումից հետո մնայուն բնակություն գտան մոլդովական հողերում և 1401թ. Սաչավա քաղաքում հիմնեցին եպիսկոպոսական աթոռ: Հատկանշական է, որ Ռումինիայի Բոտոշան քաղաքում է կառուցվել 1350թ Արևելյան Եվրոպայի առաջին քարեշեն  Աստվածամոր անունը կրող հայ եկեղեցին: Հայկական գաղութի 800 տարվա պատմությունը ներկայացվում է ծագման օրից մինչ ներկա ժամանակները: Նկարագրվում են տարբեր վայրերում կառուցված եկեղեցիները, մատուռները, դամբարանները...

Անդրադարձներ կան հոգևոր առաջնորդների, հայ ազգային կազմակերպությունների, ռումինահայ մամուլի մասին: Ռումինահայ համայնքի, հայ եկեղեցու պատմությանը ու միջեկեղեցական հարաբերություններին է նվիրված այս արժեքավոր աշխատությունը, որ տպագրվել է ԱՄՆ հայոց արևմտյան թեմի՛՛Փոքրի հրեշտակներ՛՛ շաբաթօրյա դպրոցի մեկենասությամբ ի հիշատակ արցախյան 2-րդ պատերազմում նահատակված հայ զինվորների:
2-րդ գիրքը, որ հայկական հոգևոր ժառանգության ճանաչողական ոչ պակաս արժեք ունի Համազասպ վարդապետ Ոսկանի ՛՛Գուգարքի վանքերը՛՛/2022թ./ աշխատությունն է: Այս գիրքը նվիրված է հայաստանյաց առաքելական սուրբ եկեղեցու Գուգարաց թեմի վանքերի և նշանավոր վանական համալիրների պատմությանը: Համազասպ վարդապետ Ոսկյանի կենսագրական տեղեկանքից բացի ընթերցողը կարող է ծանոթանալ նրա գործերի մատենագրությանը ժամանակագրական կարգով՝ առանձին հատորով լույս տեսած ստեղծագործություններ, մնակավարժական երկեր, հոդվածներ և գրախոսականներ, անտիկ գործեր:

Աշխատությունը հարուստ   նկարագրով ներկայացնում է Գուգարաց թեմի վանքերը, ավելի ընդարձակ նկարագրված են երկու կարևոր վանական համալիրները՝ Հաղպատի և Սանահինի եկեղեցական կառույցները՝ կառուցումից, գրադարանից, վանական կյանքի կազմավորումից, կալվածքներից, ձեռագրերից մինչև վանահայրերի ամբողջական ցանկերի տրամադրումը: Ընթերցոը այս գրքի էջերում հետաքրքիր մանրամասներ կգտնի Գուգարաց թեմի պատմության, հայ-վրացական առընչությունների, քաղկեդոնականության, համալիրների պատմության, դավանանքի, եկեղեցական արվեստի մասին: Գիրքը հարոսւտ է հետաքրքիր ծանոթագրություններով:
Պոլսահայ մեկենասների խումբը գրքի վերահրատարակմամբ արժանի նվեր է արել Գուգարաց թեմի 1996-2020թթ. առաջնորդ, երջանկահիշատակ Տեր Սեպուհ Արքեպիսկոպոս Չուլջյանի հիշատակին:

Իմ կարծիքով ընթերցողին դեպի գրքի խորիմաստ էջերը ուղղորդելու ինքնատիպ դեղատոմսեր է պարունակում Տեր Հեթում քահանա Թարվերդյանի՛՛Ներածություն՛՛ վերնագրված խոսքը: Այս աշխատությունների արժեքը յորովի են բարձրացնում հայ և օտար աղբյուրների մատենագրությունը, տեղանունների, անձնանունների և հատուկ անունների ցանկերը և բարձրարժեք ու մասնագիտական աչքով արված լուսանկարները: Համարում եմ,ոոր ասվածն էլ բավական է, որ մասնագետների և մասսայական ընթերցողների ուշադրությունը ուղղորդվի դեպի այս ուշագրավ գրքերը:

Վաղարշակ Ղորխմազյան