Մեզանից յուրաքանչյուրն ամեն օր, այդ մասին չմտածելով, վնասում է իր ողնաշարի առողջությանը: Օրթոպեդ-վնասվածքաբան, բժշկական գիտությունների թեկնածու Ելենա Ադուլասը թվարկում է այն սովորությունները, որոնք աստիճանաբար հանգեցնում են ողնաշարի քայքայմանը:
1.Գաջեթների օգտագործումը
Վատ կեցվածքի հիմնական պատճառներից մեկը շարունակ հեռախոսի էկրանին նայելու սովորությունն է: Այս սովորությունն անգամ ոչ պաշտոնական անուն է ստացել՝ գաջեթ-համախտանիշ:
Երբ մարդ կռանում է հեռախոսի վրա, գլխի ծանրությունը մեծանում է մոտ 5 անգամ: Համապատասխանաբար մեծանում է ծանրաբեռնվածությունը վզի վրա. Վզի հետին մկանները ձգվում են, ուսերը վեր են բարձրանում, իսկ վզի ստորին մասը կծկվում է:
«Այս դիսբալանսն աստիճանաբար խորանում է, և վզից կրծքավանդակ անցման հատվածում ի հայտ է գալիս կուզ կամ «սապատ»: Տևական ժամանակ նման դիրքով նստելը կարող է ավելի լուրջ խնդիրների հանգեցնել, քան կուզն է: Կարող է առաջանալ, օրինակ՝ ողնաշարի ճողվածք»,- ասում է բժիշկ Ադուլասը:
2.Նստակյաց կենսակերպը
Երբ ժամերով նույն դիրքում եք նստում, դիսբալանս է առաջանում արդեն գոտկատեղային հատվածում. խիստ լարվում են ոտքերի տարածումն ապահովող և զստագոտկային մկանները: Հավասարակշռության համար պատասխանատու մկանները միշտ պետք է լարվածության մեջ լինեն: Սակայն նստակյաց կենսակերպը նկատելիորեն թուլացնում է դրանք, ինչպես և ազդրային մկանները: Արդյունքում խախտվում է միջողային սկավառակների սնուցումը:
3. Ֆիզիկական գերծանրաբեռնվածությունը
Մարզումները չարաշահելը գերծանրաբեռնվածություն է առաջացնում: Դա վտանգավոր է, հատկապես երբ մարզվում եք առանց մասնագետ մարզչի՝ առաջնորդվելով տեսանյութերով կամ գրքերով: Եթե մարզագույքը ոչ համապատասխան է կամ մարզման տեխնիկայում մի փոքր սխալ թույլ տաք, վնասվածք ստանալու հավանականությունը մեծ կլինի: Օրինակ՝ առանց նախնական պատրաստվածության և համապատասխան կոշիկի վազել պետք չէ:
«Հատկապես վնասակար է վազքը ասֆալտապատ, կոշտ ճանապարհի վրա: Նման զբաղմունքն աստիճանաբար կհանգեցնի օստեոխոնդրոզի՝ ոսկորների և կրճիկների մաշվածության»,- ասում է Ելենա Ադուլասը:
4. Մարմնի ոչ ճիշտ դիրքը
Մարմնի առաջ թեքված դիրքը, որը մենք ընդունում ենք աման լվանալիս, լվացք անելիս, փոշեկուլով փոշի հավաքելիս կամ հողամասում փոցխով աշխատելիս, մեծ ծանրաբեռնվածություն է ողնաշարի գոտկատեղային հատվածի վրա: Այս պայմաններում գերծանրաբեռնվում են տարածիչ մկանները: Արդյունքում առաջանում է մեջքի ցավ, իսկ հետագայում կարող են նաև այլ լուրջ խնդիրներ ի հայտ գալ:
«Ոտքը ոտքին գցած կամ մի ոտքը ազդրի տակ դրած նստելը առաջացնում է մկանային դիսբալանս և կարող է ողնաշարի հետ կապված խնդիրների պատճառ դառնալ»,- ասում է Ելենա Ադուլասը:
Խնդիր է նաև համակարգչի առջև ոչ ուղիղ նստելը: Համակարգչի առջև ոչ ճիշտ կեցվածքին նպաստում են փափուկ կամ ցածր աթոռները:
5. Քունը մեծ բարձի վրա և ոչ միայն
Ողնաշարի առողջության պահպանման տեսանկյունից կարևոր է, որ քնի պարագաներն ապահովեն գլուխ-ողնաշար-կոնք անցման ուղիղ առանցք: Մեծ բարձերը կամ անհարմար ներքնակներն այս առաքելությունն ապահովել չեն կարողանում:
«Վատ սովորություն է փորի վրա քնելը: Այս պարագայում խախտվում է վզի բնական կորությունը: Երկրորդը, այս պարագայում գլուխը թեքված է կամ աջ, կամ ձախ, ինչը կարող է վզի հատվածում խանգարումների պատճառ դառնալ, օրինակ՝ մկանի ձգվածության կամ դիսֆունկցիայի»,- ասում է Ելենա Ադուլասը:
6.Միանման շարժումները
Ամենօրյա միանման գործողությունները, հատկապես մարմնի մի կողմից, հանգեցնում են մկանային լարվածության: Օրինակ, եթե բժիշկը պացիենտներ ընդունելիս շարունակ թեքվում է դռան կողմը, կարող է միջողային հոդերի դիսֆունկցիա տեղի ունենալ:
7. Անհարմար կոշիկները
Բարձրակրունկ, նեղ ու կոշտ կոշիկները թույլ չեն տալիս, որ մարզվեն ոտնաթաթի մկանները և գերծանրաբեռնում են կոնկրետ հատվածներ:
«Արդյունքում տեղի է ունենում ոտնաթաթի դեֆորմացիա, առաջանում է հարթաթաթություն և մեծանում է ծանրաբեռնվածությունը ողնաշարային սկավառակներին, արդյունքում դրանք ավելի արագ են մաշվում: Մկանների մարզման համար օգտակար է բոբիկ քայլելը»,- ասում է Ելենա Ադուլասը:
8. Ծանրություններ բարձրացնելը
Ծանրաբեռնվածության ոչ ճիշտ բաշխումը ուսային գոտու մկանների չափից մեծ բեռնվածություն է առաջացնում՝ գերծանրաբեռնելով ողնաշարը:
«Եթե աշխատանքային գործունեությունը կապված է բեռներ փոխադրելու հետ, կարևոր է որոշակի կանոնների հետևելը: Օրինակ՝ իրը Ձեզ հնարավորինս մոտ պահեք և աշխատեք չկլորացնել մեջքը»,- ասում է բժիշկ-օրթոպեդը:
9. Ոչ ճիշտ սնունդը
Արագ ածխաջրերի չարաշահումը, սերը ֆաստֆուդի հանդեպ, չափից շատ ուտելը հանգեցնում են քաշի ավելցուկի: Իսկ դրա հետևանքով մեծանում է ծանրաբեռնվածությունը միջողային սկավառակների վրա և աճում է հարթաթաթության աստիճանը:
«Ամփոփելով՝ ուզում եմ ասել, որ ողնաշարի հետ կապված խնդիրները հիմնականում սկիզբ են առնում մանուկ հասակից: Հաճախ ծնողներն իրենք են դրան նպաստում: Օրինակ՝ ժամանակից շուտ են երեխային ոտքի վրա կանգնեցնում, քայլակներ են օգտագործում կամ ձեռքից բռնած քայլեցնում են, երբ երեխան դեռ պատրաստ չէ այդպես քայլելուն: Այս ամենի հետևանքով մկանները ճիշտ չեն զարգանում: Արդեն պատանեկան տարիքում դա առաջացնում է կեցվածքի հետ կապված խնդիրներ, մկանային դիսբալանս և ողնաշարի հետ կապված այլ խնդիրներ»,- ասում է բժիշկը:
Աղբյուրը՝ https://www.sport-express.ru